Σωματική άσκηση: χτίζει το σώμα και υποστηρίζει το πνεύμα

συντάκτης · 13 Ιουλίου, 2010

Στο μυαλό των περισσοτέρων από εμάς ο άνθρωπος αποτελείται από δύο βασικά στοιχεία: το σώμα και το πνεύμα. Για να μην επεκταθούμε σε θεολογικές συζητήσεις, ας δεχτούμε πως η λέξη πνεύμα αναφέρεται αποκλειστικά στις νοητικές λειτουργίες του ανθρώπου. Σώμα και πνεύμα λοιπόν είναι έννοιες άρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους και δεν μπορούν να υπάρξουν ως ξεχωριστές οντότητες. Το ένα χρειάζεται το άλλο για να λειτουργήσει και δίχως το ένα το άλλο ατροφεί και οδηγείται σταδιακά στον -φυσικό ή μη- θάνατο. Νομίζω πως δικαιολογημένα θα μπορούσε κανείς να πει πως ένα από τα πιο σωστά ιστορικά αποφθεύγματα της παγκόσμιας φιλοσοφίας είναι το “Νους υγιής εν σώματι υγιεί”.

Πράγματι, δεν είναι λίγες οι έρευνες σε διάφορους τομείς που αποδεικνύουν τις ευεργετικές ιδιότητες της σωματικής άσκησης στη ζωή μας. Πέραν από τα προφανή σωματικά οφέλη που απολαμβάνουμε όταν έχουμε έναν δυνατό οργανισμό (π.χ. καλύτερη λειτουργία καρδιάς και άλλων ζωτικών οργάνων, καλύτερη ροή αίματος, μεγαλύτερη φυσική αντοχή κ.α.) μπορούμε με σιγουριά πλέον να πούμε πως η σωματική άσκηση θωρακίζει επίσης τις γνωστικές λειτουργίες και την ψυχική μας υγεία.

Συγκεκριμένα, η έλλειψη σωματικής άσκησης σχετίζεται θετικά με τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου Αλτσχάιμερ σε μεγαλύτερη ηλικία [1]Laurin et al. (2001). “Physical Activity and Risk of Cognitive Impairment and Dementia in Elderly Persons”. Archives of Neurology, 58: 498-504 . Όσο αυξάνονται τα επίπεδα σωματικής άσκησης, τόσο μειώνονται οι πιθανότητες ανάπτυξης της νόσου. Ακόμη και η μια ήπια, αεροβική άσκηση σε τακτά χρονικά διαστήματα μπορεί να μας βοηθήσει να βελτιώσουμε τις γνωστικές μας λειτουργίες όπως την προσοχή, την ταχύτητα επεξεργασίας ερευθισμάτων και τη βραχύχρονη μνήμη μας [2]Smith et al. (2010). “Aerobic Exercise and Neurocognitive Performance: A Meta-Analytic Review of Randomized Controlled Trials”. Psychosomatic Medicine, 72: 239-252 .Φυσικά η σωματική άσκηση από μόνη της δεν επαρκεί για να αποτρέψει την ανάπτυξη αυτής της πολυπαραγοντικής νόσου. Κάποιοι ίσως θυμούνται ένα πιο παλιό άρθρο στο οποίο είχαμε αναφερθεί στις θετικές συνέπειες της πνευματικής άσκησης στην καταπολέμηση του Αλτσχάιμερ και άλλων γνωστικών δυσλειτουργιών.

Πέραν από τις γνωστικές λειτουργίες, η σωματική άσκηση βοηθάει και στην καταπολέμηση ψυχικών διαταραχών διάθεσης, όπως η κατάθλιψη [3]Babyak et al. (2000). “Exercise treatment for major depression: maintenance of therapeutic benefit at 10 months”. Psychosomatic medicine, 62 (5): 633-638 [4]Blumenthal et al. (1999). “Effects of exercise training on older patients with major depression”. Archives of internal medicine, 159 (19): 2349-2356 . Μάλιστα τα οφέλη της σωματικής άσκησης είναι τόσο μεγάλα που για ένα μεγάλο ποσοστό των ασθενών μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως η κύρια θεραπευτική μέθοδος, ξεπερνώντας ακόμη και τον συνδυασμό φαρμακοθεραπείας και σωματικής άσκησης, όπως βλέπουμε στο παρακάτω γράφημα το οποίο προέρχεται από τις προαναφερθείσες έρευνες.

Αποτελέσματα της έρευνας των Babyak et al. (2000): Σε ορισμένους ασθενείς η σωματική άσκηση λειτούργησε πιο αποτελεσματικά από την φαρμακοθεραπεία ή τον συνδυασμό φαρμακοθεραπείας και σωματικής άσκησης.

Φυσικά, όπως πολύ σωστά επισημαίνει και η Isabella Mori στο BrainBlogger [5]BrainBlogger: “Exercise: It works for depression” το γεγονός ότι η σωματική άσκηση λειτούργησε τόσο  καλά σε μια ομάδα ανθρώπων δεν σημαίνει πως λειτουργεί το ίδιο καλά σε όλους. Κάποιοι χρειάζονται περισσότερη άσκηση για να αποκτήσουν την σωματική και ψυχική ισορροπία που επιζητούν, ενώ άλλοι θα χρειαστούν λιγότερη άσκηση ή ακόμη και φαρμακοθεραπεία για να φτάσουν στα ίδια αποτελέσματα. Είναι γεγονός όμως πως δεν πρέπει να παραμελούμε το σώμα μας, το οποίο είναι η μπαταρία για το πνεύμα μας. Όσο και αν ο σύγχρονος τρόπος ζωής πολλές φορές μας κρατάει εγκλωβισμένους στην διαδρομή σπίτι-δουλειά-σπίτι, θα πρέπει να βρίσκουμε τρόπους να ξαναγεμίσουμε τις μπαταρίες μας. Θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε με περπάτημα έως τη δουλειά μας (εάν αυτό είναι εφικτό βέβαια) ή με το να αφιερώσουμε λίγες ώρες κάθε Σαββατοκύριακο στο γυμναστήριο της γειτονιάς μας ή -ακόμη καλύτερα- στο πάρκο της περιοχής μας.

Φωτογραφίες

Εισαγωγική φωτογραφία: Yoga woman on exercise ball, by Adriana Richards

Γράφημα: BrainBlogger – αντιγραφή από την έρευνα των Babyak et al. (2000)

Το κείμενο προσφέρεται με άδεια ""Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές". Μπορείτε να αντιγράψετε και να μοιραστείτε το κείμενο δίχως να το αλλάξετε και αποκλειστικά για μη εμπορική χρήση, μόνο εφόσον αναφέρετε τον συντάκτη και την πηγή. Για οποιαδήποτε άλλη χρήση και άρση των περιορισμών απαιτείται η γραπτή άδεια του συντάκτη.

Δημήτρης Αγοραστός
Latest posts by Δημήτρης Αγοραστός (see all)

Πηγές / Διαβάστε περισσότερα

Ετικέτες:

Δημήτρης Αγοραστός

Ψυχολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Σχολική Ψυχολογία (ΑΠΘ) και στις Νευροσυμπεριφορικές Επιστήμες (University of Tuebingen). Ασχολείται με την ανάπτυξη ψυχοεκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, την αξιολόγησή τους στα πλαίσια εντοπισμού και αντιμετώπισης μαθησιακών και ψυχοσυναισθηματικών δυσκολιών, αλλά και την υποστήριξη της σχολικής κοινότητας εν τω συνόλω. Επιπλέον, μέσα από τις δομές και τις υπηρεσίες στις οποίες εργάζεται, παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και παιδιών.Έχει εμπειρία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Ίσως σας ενδιαφέρουν…