Η αντίληψη της πολύπλευρης φύσης της προσωπικότητάς αυξάνει την δημιουργικότητα στα παιδιά

Η επιμονή και η συνεχής προσπάθεια που επιδεικνύουν τα παιδιά όταν καλούνται να ολοκληρώσουν μαθησιακά έργα (π.χ. εργασίες ή εξετάσεις), ακόμη και όταν δυσκολεύονται, είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες επιτυχίας. Αλλά, πως μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να πιστέψουν στις δυνατότητές τους και να γίνουν πιο δημιουργικά στην επίλυση προβλημάτων, όταν τα βρίσκουν σκούρα;

Στο παρελθόν έχουμε μιλήσει για τη χρήση κινήτρων ιδιαίτερα μέσα στα πλαίσια της εκπαίδευσης και τον ουσιαστικό ρόλο που μπορούν να παίξουν οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς στην ανάπτυξη του αισθήματος αυτονομίας του παιδιού, μέσα από την προσεκτική επιλογή έργων διαβαθμισμένης δυσκολίας και ενθάρρυνσης του παιδιού να συνεχίσει την προσπάθειά του.

Τα κίνητρα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της εκπαίδευσης και μια ολιστική προσέγγιση στην μαθησιακή στήριξη των παιδιών θα πρέπει να ξεκινά πάντα από εκεί. Ένα παιδί θα συνεχίσει να προσπαθεί για ένα αποτέλεσμα όταν θα βλέπει ότι οι κόποι του φέρνουν αποτέλεσμα, όταν θα αισθάνεται καλά με τον εαυτό του και τα επιτεύγματά του και όταν θα περνάει ευχάριστα την ώρα του κατά την προσπάθειά του. Αλλά γίνεται κάποιος να είναι καλός σε όλα; Προφανώς και όχι. Αλλά αυτό το οποίο συνήθως συμβαίνει είναι και εμείς ως ενήλικες, και κατά συνέπεια τα παιδιά, να ξεχνάμε πόσο πολυτάλαντες προσωπικότητες είμαστε. Συνήθως εστιάζουμε σε 1-2 πράγματα τα οποία μας ευχαριστούν και στα οποία είμαστε καλοί, ενώ ταυτόχρονα υποτιμούμε τον εαυτό μας για τα υπόλοιπα στα οποία μπορεί να μην είμαστε και τόσο καλοί.

Συνήθως όλοι λέμε πως όταν έχουμε κολλήσει κάπου, μία τρίτη ματιά ή μια δεύτερη γνώμη πάντα βοηθάει. Όταν έρχεται κάποιος τρίτος παρατηρητής και μας βοηθάει να δούμε και ορισμένες πτυχές του προβλήματος που δεν είχαμε παρατηρήσει, τότε είμαστε σε θέση να το επιλύσουμε γρηγορότερα. Συμβαίνει το ίδιο όμως εάν αυτή η τρίτη ματιά επικεντρωθεί στο να μας υπενθυμίσει “ξεχασμένες” πτυχές του εαυτού μας;

Ξεκινώντας από ένα παρεμφερές ερώτημα, μια ομάδα του Πανεπιστημίου του Duke [1]Gaither, S. E., Fan, S. P., & Kinzler, K. D. (2019). Thinking about multiple identities boosts children’s flexible thinking. Developmental science, e12871 [2]Research Digest: Thinking About Their Multiple Identities Boosts Children’s Creativity And Problem-Solving Skills θέλησε να ερευνήσει κατά πόσο η αντίληψη των πολλαπλών ρόλων που έχει ένα παιδί (παιδί, αδερφός, φίλος, μαθητής, πιανίστας, κολυμβητής κτλ) μπορεί να το βοηθήσει να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και να επιλύσει μια σειρά από πρωτότυπα προβλήματα με τα οποία θα έρθει αντιμέτωπο. Για τους σκοπούς της έρευνας οι ερευνητές χώρισαν τα 48 παιδιά ηλικίας 6-7 ετών σε δύο ομάδες.

Στην πειραματική ομάδα, τα παιδιά είχαν μία συζήτηση με τους ερευνητές όπου τους έγινε μια υπενθύμιση 8 διάφορων κοινωνικών ρόλων που είχαν και αντιλαμβάνονταν τα παιδιά (φίλος, αδερφός, αγόρι/κορίτσι, μαθητής κτλ). Στο τέλος οι ερευνητές εξέφραζαν τον θαυμασμό για τα πόσα διαφορετικά πράγματα είναι το παιδί.

Στην ομάδα ελέγχου, τα παιδιά είχαν μια αντίστοιχη συζήτηση με τους ερευνητές, όπου όμως τους έγινε υπενθύμιση 8 φυσικών τους χαρακτηριστικών (δύο χέρι, ένα στόμα, πράσινα μάτια κτλ). Στο τέλος της συζήτησης οι ερευνητές εξέφραζαν τον θαυμασμό τους για τα πόσα διαφορετικά φυσικά χαρακτηριστικά έχει το παιδί.

Στη δεύτερη φάση, και οι δύο ομάδες κλήθηκαν να λύσουν μια σειρά από πρωτότυπα προβλήματα λογικής φύσεως. Τα ευρήματα της έρευνας έδειξαν ότι τα παιδιά στην πειραματική ομάδα, όπου έκαναν συζήτηση για τους πολλαπλούς τους ρόλους, τα πήγαν πολύ καλύτερα σε σχέση με τα παιδιά της ομάδας ελέγχου.

Το 50% των παιδιών που συζήτησαν για τους πολλαπλούς ρόλους, κατάφεραν να λύσουν το 1ο πρόβλημα. Το αντίστοιχο ποσοστό της ομάδας παιδιών που μιλούσαν για τα φυσικά χαρακτηριστικά τους ήταν 12%.
Η πειραματική ομάδα ήταν πάντοτε καλύτερη από την ομάδα ελέγχου σε όλες τις δοκιμασίες. Τα γραφήματα βασίζονται στα δεδομένα της έρευνας.

Από την έρευνα αυτή λοιπόν, υποδεικνύεται ότι ακόμη και μια απλή υπενθύμιση στα παιδιά για τα πόσα πολλά και διαφορετικά πράγματα είναι ταυτόχρονα, μπορεί να έχει απτά αποτελέσματα στην επίδοσή τους. Βάσει και προηγούμενων παρόμοιων πειραμάτων σε ενήλικες, οι ερευνητές που επέκτειναν την έρευνα και σε παιδιά υποστηρίζουν ότι με την υπενθύμιση των πολλαπλών ρόλων, ενδεχομένως ενεργοποιούνται και μνήμες των πολλαπλών εμπειριών του παρελθόντος από πολλές οπτικές γωνίες/ρόλους, κάτι που βοηθάει τα παιδιά να γίνουν πιο δημιουργικά.

Φυσικά θα πρέπει τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής να επαληθευτούν και με άλλες, ακόμη μεγαλύτερες έρευνες. Παρόλα αυτά, το μήνυμα των ερευνητικών δεδομένων είναι σαφές: υπενθυμίστε στα παιδιά σας πόσο πολύπλευρες προσωπικότητες είναι, με πόσα πράγματα καταπιάνονται στην καθημερινότητά τους και τα καταφέρνουν, ενθαρρύνετε να σκέφτονται ανοιχτά και να βλέπουν τον εαυτό τους από πολλές οπτικές γωνίες.

Σε μία τρυφερή ηλικία όπως είναι η παιδική, τέτοιου είδους βιώματα και στάσεις ζωής επιτρέπουν την πολυεπίπεδη και πολύπλευρη ανάπτυξη των παιδιών, ενώ τα ενθαρρύνουν να ανακαλύπτουν νέα ταλέντα. Όλα αυτά θα γίνουν σίγουρα πολύτιμα εφόδια στην μαθητική τους ζωή. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως η ανοιχτή στάση στην προσωπικότητα και ανάπτυξη των παιδιών θα μεταφραστεί και σε ανάπτυξη μιας υγιούς και ανοιχτής προσωπικότητας, έτοιμη να αντιμετωπίσει προκλήσεις.

Εισαγωγική Εικόνα

Latest posts by Δημήτρης Αγοραστός (see all)

Πηγές / Διαβάστε περισσότερα

Παιδική Εργασία: Μία σύγχρονη πραγματικότητα

Μεγάλη διεθνής έρευνα υποστηρίζει ότι ο αυτισμός κατά 80% οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες