Έφηβοι που έχουν πέσει θύμα εκφοβισμού έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν ψυχωτικά συμπτώματα

Ο εκφοβισμός των παιδιών από ομάδες συνομήλικων είναι ένα πολυδιάστατο πρόβλημα που καλούνται να διαχειριστούν γονείς και εκπαιδευτικοί. Τα αποτελέσματα μιας νέας έρευνας υπογραμμίζει τις σοβαρές συνέπειες που μπορεί να έχει ακόμη και σε νευρολογικό επίπεδο.

Όλες οι έρευνες που ασχολούνται με τις συνέπειες του εκφοβισμού, υπογραμμίζουν τον σημαντικό αντίκτυπο αυτής της συμπεριφοράς σε ψυχοσυναισθηματικό αλλά και γνωστικό επίπεδο. Τα θύματα εκφοβισμού έχουν σημαντικά αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν συναισθηματικού τύπου δυσκολίες στην παιδική και εφηβική τους ηλικία, κάτι που μπορεί να τα ακολουθεί και στην ενήλικη ζωή τους.

Ωστόσο, μια νέα έρευνα, επιβεβαιώνει και προηγούμενα ευρήματα σχετικά με τον αρνητικό αντίκτυπο του εκφοβισμού όχι μόνο σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο, αλλά ακόμη και σε νευροβιολογικό ^[1]Committee on the Biological and Psychosocial Effects of Peer Victimization: Lessons for Bullying Prevention; Board on Children, Youth, and Families; Committee on Law and Justice; Division of Behavioral and Social Sciences and Education; Health and Medicine Division; National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine; Rivara F, Le Menestrel S, editors. Preventing Bullying Through Science, Policy, and Practice. Washington (DC): National Academies Press (US); 2016 Sep 14. 4, Consequences of Bullying Behavior. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/books/NBK390414/ . Σύμφωνα με μία έρευνα του 2024 του Πανεπιστημίου του Τόκιο ^[2]Okada, N., Yahata, N., Koshiyama, D., Morita, K., Sawada, K., Kanata, S., … & Kasai, K. (2024). Longitudinal trajectories of anterior cingulate glutamate and subclinical psychotic experiences in early adolescence: the impact of bullying victimization. Molecular psychiatry, 1-12. , οι έφηβοι που έχουν πέσει θύμα εκφοβισμού από τους συνομήλικούς τους έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν ψυχωτικά συμπτώματα, αλλά και μειωμένα επίπεδα νευροδιαβιβαστών που σχετίζονται με τον αποτελεσματικό έλεγχο των συναισθημάτων.

Ο όρος ψύχωση και κατά επέκταση και τα ψυχωτικά συμπτώματα, αναφέρονται στην απώλεια επαφής με την πραγματικότητα, τον ακατάληπτο λόγο και την ακατανόητη συμπεριφορά, ως αποτέλεσμα σοβαρών ψευδαισθήσεων και παραισθήσεων. Αυτού του είδους τα συμπτώματα συνοδεύουν κυρίως ψυχιατρικές διαταραχές όπως η σχιζοφρένεια. Είναι συχνό φαινόμενο, όταν οι έφηβοι που αργότερα αναπτύσσουν σχιζοφρένεια βιώσουν τα πρώτα τους ψυχωτικά συμπτώματα, παρατηρείται μια έκπτωση στα επίπεδα συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών στον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου, μια εγκεφαλική δομή που σχετίζεται τον έλεγχο των συναισθημάτων, την λήψη αποφάσεων και γενικότερα με άλλες ανώτερες γνωστικές διεργασίες. Αυτά τα χαμηλά επίπεδα του νευροδιαβιβαστή στη συγκεκριμένη δομή, σχετίζεται με την ανάπτυξη ψυχιατρικών διαταραχών όπως η σχιζοφρένεια και κατάθλιψη.

Με απλά λογία, αυτό που έκαναν οι ερευνητές ήταν ότι μελέτησαν την ποσότητα του νευροδιαβιβαστή στον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου σε μια ομάδα παιδιών και στη συνέχεια θέλησαν να δουν εάν αυτή θα αυξομειωθεί στα παιδιά που αργότερα θα δηλώσουν ότι έχουν πέσει θύματα εκφοβισμού από συνομήλικους. Πράγματι, αυτό που πρόσεξαν οι ερευνητές είναι πως τα επίπεδα είχαν μεγαλύτερη μείωση στα παιδιά που σε δεύτερη φάση, μετά από ψυχολογική αξιολόγηση, προέκυψε ότι έπεσαν θύματα εκφοβισμού μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης μέτρησης.

Μέσα από τις αξιολογήσεις αυτές προέκυψε ότι οι έφηβοι που ήταν θύματα εκφοβισμού ανέφεραν πιο συχνά συμπτώματα μειωμένης επαφής με την πραγματικότητα, δυσκολίας να διαχωρίσουν πραγματικά από μη πραγματικά βιώματα, αλλά και δυσκολία να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους, έχοντας συναισθηματικά ξεσπάσματα. Παρόλο που τα συμπτώματα αυτά δεν ήταν τόσο έντονα ώστε να καλύπτουν τα συμπτώματα ψυχιατρικών διαταραχών όπως η σχιζοφρένεια και η κατάθλιψη, ήταν αρκετά σοβαρά ώστε να δημιουργούν δυσφορία στους έφηβους.

Αντιλαμβανόμαστε πως τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν τα σημαντικά επίπεδα βλάβης που μπορεί να προκαλέσει μια παρατεταμένη κατάσταση όπου το άτομο βρίσκεται σε ένα εχθρικό περιβάλλον, δεχόμενο συναισθηματική, λεκτική, κοινωνική ή και σωματική βία. Καθώς η ζημιά αυτού του είδους των συμπεριφορών δεν περιορίζεται απλά σε κάποια πρόσκαιρη δυσφορία, αλλά σε αλλαγή του τρόπου λειτουργίας του εγκεφάλου, αλλά και του ευρύτερου αντιληπτικού μας συστήματος, είναι εξαιρετικά σημαντικό η κοινωνία, η εκπαίδευση και οι οικογένειες να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για τον περιορισμό των φαινομένων βίας.

Όπως έχουμε ξαναπεί και σε άλλα άρθρα για τον σχολικό εκφοβισμό, για την αντιμετώπιση του φαινομένου είναι σημαντική τόσο η πρόληψη σε επίπεδο κοινωνίας, οικογένειας και σχολείου, όσο και η δημιουργία μηχανισμών αντίδρασης και άμεσης υποστήριξης των εμπλεκόμενων παιδιών. Δυστυχώς ο αντίκτυπος συμπεριφορών εκφοβισμού δεν περιορίζεται σε ένα πλαίσιο, αλλά ούτε και μειώνεται απαραίτητα όταν τα θύματα ενηλικιώνονται. Αντίθετα, αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να αφήσουν ανεξίτηλα σημάδια στο σώμα και την ψυχολογία των εμπλεκόμενων ατόμων σε βάθος χρόνου να γίνουν μια ευρεία κοινωνική κανονικότητα.

Εισαγωγική Φωτογραφία

-Εγκέφαλος origami, by Bing AI

• About
• Latest Posts

Δημήτρης Αγοραστός

Ψυχολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Σχολική Ψυχολογία (ΑΠΘ) και στις Νευροσυμπεριφορικές Επιστήμες (University of Tuebingen). Ασχολείται με την ανάπτυξη ψυχοεκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους, καθώς και με την αξιολόγησή τους στα πλαίσια εντοπισμού και αντιμετώπισης μαθησιακών και ψυχοσυναισθηματικών δυσκολιών. Επιπλέον, μέσα από τις δομές και τις υπηρεσίες στις οποίες εργάζεται, παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και παιδιών.Έχει εμπειρία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Latest posts by Δημήτρης Αγοραστός (see all)

• Έφηβοι που έχουν πέσει θύμα εκφοβισμού έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν ψυχωτικά συμπτώματα - 22 Φεβρουαρίου, 2024
• Διαχείριση περιστατικών βίας και εκφοβισμού εντός και εκτός σχολείου - 10 Ιανουαρίου, 2024
• Το νευροψυχολογικό προφίλ ατόμων με δυσλεξία - 16 Νοεμβρίου, 2023