Πως μπορούμε να αγγίξουμε την ευτυχία;
Οι περισσότεροι από εμάς ετοιμάζουμε τα σχέδιά μας για το μέλλον με γνώμονα μόνο μία και απλή έννοια: την ευτυχία! Θέλουμε να δημιουργήσουμε το κατάλληλο περιβάλλον για να ζήσουμε ευτυχισμένοι εμείς ή οι άνθρωποι που αγαπάμε. Δυστυχώς ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει θεοποιήσει τα υλικά αγαθά, με αποτέλεσμα πολλοί να αναζητούν την ευτυχία σε αυτά. Όμως, κατά πόσο η ευτυχία μπορεί να κρύβεται στα χρήματα, τα σπίτια και γενικότερα τα πολλά υλικά αγαθά;
Ποιοι άλλοι παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη αυτού που ονομάζουμε “ευτυχία”; Τι είναι προτιμότερο; Ένα καλό εισόδημα ή οι ζεστές ανθρώπινες σχέσεις; Μια ομάδα επιστημόνων προσπάθησε να δώσει μια απάντηση στο ερώτημα εάν τα χρήματα μπορούν να φέρουν πράγματι την ευτυχία. Συγκεκριμένα έτρεξαν μια παγκόσμια έρευνα για περίπου μια εικοσαετία (1981-2000) στην οποία ζήτησαν χιλιάδες ανθρώπους να βαθμολογήσουν σε μια κλίμακα από το 1 έως το 10 το πόσο ευτυχισμένοι είναι σε γενικότερο επίπεδο από την ζωή τους. Στην συνέχεια προσπάθησαν να συσχετίσουν τα επίπεδα ευτυχίας με τις οικονομικές εισφορές των ατόμων. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν μάλλον αναμενόμενο. Περισσότερα χρήματα σχετίζονται με υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας, αλλά ως ένα σημείο πέρα από το οποίο τα χρήματα δεν φέρνουν την ευτυχία (Εικόνα 1).
Αυτό είναι μάλλον λογικό, αν σκεφτεί κανείς πως όλοι μας χρειαζόμαστε κάποια χρήματα ώστε να εξασφαλίσουμε τα απαραίτητα προς το ζην, αλλά και ορισμένες επιπλέον υλικές ανάγκες που, καλώς ή κακώς, είναι πλέον αναγκαίες. Αλλά όταν τα χρήματα καταντήσουν ένας πλεονασμός στην ζωή μας τότε μας οδηγούν σε άλλες καταστάσεις που σχετίζονται μάλλον με τη δυστυχία, παρά με την ευτυχία. Ένα καλό παράδειγμα είναι το αίσθημα μοναξιάς και έλλειψης νοήματος στη ζωή, πράγματα τα οποία βιώνουν πολλά ευκατάστατα άτομα έχοντας πνιγεί στον υλικό πλούτο, αδιαφορώντας για τον πνευματικό και κοινωνικό πλούτο. Μια πολύ ενδιαφέρουσα σκέψη που έκαναν οι επιστήμονες σχετικά με τα ευρήματα αυτά είναι πως περισσότερα χρήματα σημαίνουν και έλλειψη κινήτρων από πλευράς του ατόμου. Εφόσον έχουμε κατακτήσει έναν από τους στόχους μας, αυτόν των υλικών αγαθών, και απολαμβάνουμε ένα καλό επίπεδο ζωής, πλέον δεν υπάρχει κανένας λόγος να προσπαθούμε για κάτι παραπάνω.
Αλλά, αν τα χρήματα δεν φέρνουν την ευτυχία, τότε που βρίσκεται το μυστικό; Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το ποσοστό “ευτυχίας” είναι ανοδικό στα άτομα τα οποία εμπλέκονται σε μια βαθιά, χρόνια και ειλικρινή συναισθηματική σχέση. Σε αυτή την περίπτωση, όσο αυξάνονται οι ρομαντικές σχέσεις, τόσο αυξάνεται και το επίπεδο ευτυχίας, χωρίς να παρουσιάζεται η καθοδική πορεία στα μεγαλύτερα επίπεδα ρομαντικών σχέσεων, σε αντίθεση με τα όσα είδαμε ότι ισχύουν για τη σχέση χρήματος – ευτυχίας (Εικόνα 2).
Μήπως λοιπόν θα πρέπει να αρχίσουμε να αναζητούμε την ευτυχία σε σημαντικότερα πράγματα, όπως στην συναισθηματική επένδυση και την κοινωνική επαφή, και να σταματήσουμε να θέτουμε ως αυτοσκοπό τον πλούτο; Όπως έχουμε ξαναπεί, ο άνθρωπος είναι ένα κατ’ εξοχήν κοινωνικό ον, γεγονός που σημαίνει ότι χρειάζεται τον κοινωνικό περίγυρο όχι μόνο για την επιβίωσή του, αλλά και για την ομαλή ανάπτυξή του. Τώρα πλέον αρχίζουμε να έχουμε στοιχεία πως η κοινωνικότητα παίζει σημαντικό ρόλο και στην πορεία προς αυτό που ο Maslow ονόμασε “αυτο-ολοκήρωση” (self-actualization) και που κάποιοι άλλοι ορίζουν ως ευτυχία. Ας μάθουμε λοιπόν να δίνουμε περισσότερο ώστε να παίρνουμε περισσότερο. Η αγάπη είναι η πιο σίγουρη και καρποφόρα επένδυση.
Πηγές:
Ενδιαφέροντα άρθρα:
- If short-term happiness isn’t always best, what about long-term?
- Σύντομη παρουσίαση της Θεωρίας του Maslow (ελληνικά)
Εισαγωγική Εικόνα:
- Νοητική υστέρηση: τι είναι, πως αξιολογείται και τι είδους υποστήριξη χρειάζεται - 15 Ιανουαρίου, 2021
- Νέα Ψυχολογίας (21 Δεκεμβρίου 2020) - 20 Δεκεμβρίου, 2020
- Τα μεγαλύτερα παιδιά χαίρονται περισσότερο με τις εμπειρίες παρά με τα υλικά δώρα - 25 Νοεμβρίου, 2020