Χαρτογράφηση των συναισθημάτων στο ανθρώπινο σώμα
Σε μια πρόσφατη έρευνα, επιστήμονες από την Φινλανδία, την Σουηδία και την Ταϊβάν υλοποίησαν ένα πείραμα που σκοπό είχε να καταγράψει την φυσιολογία των συναισθημάτων σε όλο το σώμα [1]Nummenmaa, L., Glerean, E., Hari, R., & Hietanen, J. K. (2014). Bodily maps of emotions. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(2), 646–651. doi:10.1073/pnas.1321664111 . Είναι γνωστό ότι διαφορετικά συναισθήματα προκαλούν διαφορετικές φυσιολογικές αντιδράσεις σε όλο το σώμα: έκκριση ορμονών, αλλαγή στην κυκλοφορία του αίματος, ευαισθησία συγκεκριμένων περιοχών του σώματος. Αλλά ένα γενικό ερώτημα που απασχολεί τους ερευνητές είναι αφενός η ακριβής καταγραφή των φυσιολογικών αντιδράσεων των συναισθημάτων αλλά και το σε ποιο βαθμό η εικόνα των αλλαγών αυτών είναι πανανθρώπινη και παρόμοια σε όλες τις κουλτούρες του κόσμου. Η έρευνα στις τρεις αυτές χώρες είχε ως απώτερο σκοπό την χαρτογράφηση των φυσιολογικών αλλαγών σε όλο το σώμα ανάλογα με το συναίσθημα που βιώνουν οι συμμετέχοντες.
Η υλοποίηση του πειράματος ήταν αρκετά απλή. Επτακόσιοι συμμετέχοντες (άνδρες και γυναίκες) κλήθηκαν να διαβάσουν συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις και σύντομες ιστορίες αλλά και να δουν βίντεο και εκφράσεις προσώπου που σχετίζονταν με συγκεκριμένα συναισθήματα. Έπειτα, τους ζητήθηκε να χρωματίσουν μια απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος τα σημεία στα οποία αισθάνονταν διαφορετικά σε σχέση με την αίσθηση πριν ξεκινήσουν το πείραμα. Με ένα χρώμα υποδείκνυαν την αυξημένη ευαισθησία και σωματική διέγερση και με ένα άλλο την μειωμένη. Στη συνέχεια οι ερευνητές έκαναν έναν σχετικό έλεγχο ώστε να μειώσουν την επιρροή γλωσσικών ιδιωματισμών (όπως π.χ. λέμε «θερμοκέφαλος» στα ελληνικά για να πούμε ότι κάποιος είναι εξαγριωμένος). Παρακάτω βλέπετε τα αποτελέσματα της έρευνας.
Αυτό το οποίο βλέπουμε ξεκάθαρα είναι ότι τα βασικά συναισθήματα του θυμού, του φόβου, του άγχους, της αηδίας, της ντροπής, της ζήλιας και της έκπληξης αυξάνουν την αίσθηση στο πάνω μέρος του σώματος, κάτι που ενδεχομένως σχετίζεται με την αύξηση της πίεσης και του ρυθμού αναπνοής που προετοιμάζει το σώμα μας σε αυτές τις περιπτώσεις για φυγή ή πάλη με το εχθρικό αντικείμενο/πρόσωπο. Από την άλλη βλέπουμε πως η θλίψη και η κατάθλιψη μειώνουν σημαντικά την αίσθηση στα κάτω άκρα, ουσιαστικά σωματικοποιώντας την συναισθηματική «ακινησία» που χαρακτηρίζει αυτές τις συναισθηματικές καταστάσεις.
Τέλος, βλέπουμε πως τα θετικά και επιθυμητά συναισθήματα της χαράς και της αγάπης αυξάνουν την αίσθηση σε όλο μας το σώμα, από το κεφάλι έως και τα πόδια, αντικατοπτρίζοντας την γενική ευεξία που προκαλούν αυτά τα συναισθήματα.
Η έρευνα αυτή είναι σημαντική για την επιστημονική κοινότητα καθώς εμπλουτίζει τις γνώσεις μας για το πώς αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματα. Ανεξάρτητα από τις κοινωνικές και γλωσσικές μας διαφορές, φαίνεται πως η σωματική εμπειρία των συναισθημάτων είναι παρόμοια σε πολλούς και διαφορετικούς πληθυσμούς. Η περεταίρω χαρτογράφηση των συναισθηματικών αντιδράσεων έχει και κλινικές προεκτάσεις, καθώς στο μέλλον μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη συγκεκριμένων θεραπευτικών μεθόδων για συναισθηματικές διαταραχές (π.χ. αυξομειώνοντας την αίσθηση συγκεκριμένων σωματικών περιοχών ουσιαστικά μπορούμε να ενισχύσουμε ή να μειώσουμε την αντίληψη συγκεκριμένων συναισθημάτων).
Εισαγωγική Εικόνα
- Νέα σχολική χρονιά: πως μπορούμε να υποστηρίξουμε τους μαθητές στο ξεκίνημά τους; - 1 Σεπτεμβρίου, 2023
- Η επικράτηση του ψέματος: γιατί γινόμαστε θύματα προπαγάνδας ακραίων και ρατσιστικών ιδεών - 23 Ιουλίου, 2023
- Πολυγλωσσία: Πρέπει το παιδί να μεγαλώνει με παραπάνω από μία γλώσσες στο περιβάλλον του; - 13 Ιουνίου, 2023
Πηγές / Διαβάστε περισσότερα
| ↑1 | Nummenmaa, L., Glerean, E., Hari, R., & Hietanen, J. K. (2014). Bodily maps of emotions. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(2), 646–651. doi:10.1073/pnas.1321664111 |
|---|
