Προσανατολιζόμαστε καλύτερα όταν ο εικονικός μας χάρτης “βλέπει” βόρεια

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα εξαιρετικά προηγμένο εργαλείο επιβίωσης, τόσο για τους ανθρώπους, όσο και για το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο. Μια πολύ σημαντική λειτουργία είναι αυτή του χωρικού προσανατολισμού. Ανάλογα με την περιοχή στην οποία γεννηθήκαμε, έχουμε αναπτύξει διαφορετικές στρατηγικές προσανατολισμού στο περιβάλλον. Για παράδειγμα, ενώ κάποιες φυλές στην Αυστραλία προσανατολίζονται χρησιμοποιώντας ένα εγωκεντρικό σύστημα (π.χ. η πόλη είναι πίσω δεξιά μου, το βουνό είναι 45 μοίρες δεξιά μου κτλ) ο δυτικός κόσμος βασίζεται πάρα πολύ στους χάρτες. Για παράδειγμα, τείνουμε να προσανατολιζόμαστε χρησιμοποιώντας τόσο κλασικούς χάρτες που απεικονίζουν το πραγματικό περιβάλλον σε κάποια κλίμακα, όσο και μοντέρνους που χρησιμοποιούν διαφορετικά συστήματα απεικόνισης (π.χ. χάρτης των γραμμών του μετρό).

Φαίνεται όμως πως βασιζόμαστε τόσο πολύ στους χάρτες που ουσιαστικά τους εσωτερικεύουμε και τους αξιοποιούμε από μνήμης όταν χρειαστεί να προσανατολιστούμε κάπου. Τουλάχιστον προς αυτή την κατεύθυνση τείνουν τα στοιχεία που έχει συλλέξει η επιστημονική κοινότητα με έρευνες όπως αυτή που έκανε πρόσφατα η Δρ. Frankenstein του πανεπιστημίου του Freiburg [1]Frankenstein, J., Mohler, B. J., Bülthoff, H. H., & Meilinger, T. (2011). Is the Map in Our Head Oriented North? Psychological Science. doi:10.1177/0956797611429467 , στην οποία κάποιοι συμμετέχοντες κλήθηκαν να προσανατολιστούν σε μια εικονική πόλη την οποία ήξεραν αρκετά καλά στην πραγματική τους ζωή. Συγκεκριμένα, 26 Γερμανοί κάτοικοι του Freiburg “μπήκαν” σε μια εικονική απεικόνιση της πόλης τους και κλήθηκαν να δείξουν που βρίσκονταν διάφορα σημαντικά σημεία της πόλης. Αυτό που πρόσεξαν οι ερευνητές ήταν πως οι συμμετέχοντες ήταν πιο ακριβείς και γρήγοροι όταν ήταν τοποθετημένοι βόρεια και η επίδοσή τους μειώνονταν σταδιακά καθώς ο προσανατολισμός τους απέκλεινε από τον βορρά.

Αυτό είναι ένα ακόμη παράδειγμα έρευνας που υπογραμμίζει άλλη μια περίπτωση στην οποία τα εργαλεία τα οποία αρχικά δημιουργήθηκαν ώστε να μας βοηθήσουν σε μια γνωστική λειτουργία, πλέον έχουν επηρεάσει ριζικά τις γνωστικές μας στρατηγικές.

Εισαγωγική Εικόνα

Το κείμενο προσφέρεται με άδεια ""Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές". Μπορείτε να αντιγράψετε και να μοιραστείτε το κείμενο δίχως να το αλλάξετε και αποκλειστικά για μη εμπορική χρήση, μόνο εφόσον αναφέρετε τον συντάκτη και την πηγή. Για οποιαδήποτε άλλη χρήση και άρση των περιορισμών απαιτείται η γραπτή άδεια του συντάκτη.

Δημήτρης Αγοραστός

Δημήτρης Αγοραστός

Ψυχολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Σχολική Ψυχολογία (ΑΠΘ) και στις Νευροσυμπεριφορικές Επιστήμες (University of Tuebingen). Ασχολείται με την ανάπτυξη ψυχοεκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους, καθώς και με την αξιολόγησή τους στα πλαίσια εντοπισμού και αντιμετώπισης μαθησιακών και ψυχοσυναισθηματικών δυσκολιών. Επιπλέον, μέσα από τις δομές και τις υπηρεσίες στις οποίες εργάζεται, παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και παιδιών.Έχει εμπειρία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.