Παρουσίαση βιβλίου: Μητρότητα, η δύναμη στην αδυναμία

Για να φροντίζεται ένα παιδί, πρέπει να φροντίζεται η μητέρα. Η μητέρα είναι το νερό που ποτίζει το μικρό σπόρο που θα γίνει άνθρωπος. Η μητέρα χρειάζεται και για τον εαυτό της τη δύναμη και τη χαρά που θέλει να εμφυτεύσει στο παιδί της. Στο παρόν βιβλίο, μια νέα μητέρα μοιράζεται προβληματισμούς. Για τη μητρότητα, για τον τόσο σημαντικό ρόλο του πατέρα, για τις δυσκολίες της εποχής, για το εκπαιδευτικό σύστημα που για χρόνια σακάτευε τη δημιουργικότητα και τη συνεργασία και έβγαζε ανθρώπους ανταγωνιστικούς και μοναχικούς. Για την αυτονομία παιδιών και ενηλίκων που όλο και παρεμποδίζεται είτε από παράγοντες οικογενειακούς είτε από συνθήκες οικονομικές. Η νέα αυτή μητέρα επέλεξε να μιλήσει για όλα αυτά με μια μητέρα έμπειρη, με παιδιά ενήλικα, όμως διαφορετικά από τους τόσους ενήλικους που γνωρίζει. Η συνομιλήτρια μητέρα της, από την οποία ζητά καθοδήγηση, συμβουλές και μαθήματα ζωής, είναι μητέρα δύο παιδιών με αυτισμό. Η μητρότητα πέραν της ευτυχίας, της ολοκλήρωσης μπορεί να φέρει πολλές δυσκολίες. Μπορεί να γίνει ένας αγώνας. Μπορεί σε αυτήν να κινδυνεύσεις να χάσεις τον εαυτό σου ή το χειρότερο, το θάρρος σου. Στη διάρκεια της συνομιλίας αυτής η έμπειρη μητέρα των δύο παιδιών με αναπηρία ανακαλεί στιγμές από την οικογενειακή της πορεία. Μιλάει ανοιχτά για τη διαφορετικότητα, για τις τρομερές δυσκολίες του αυτισμού, για τα συναισθήματά της, για τη δύναμη που βρήκε μέσα στην αδυναμία τη δική της, των παιδιών της, του συστήματος. Η πλούσια εμπειρία της, η τόσο επώδυνη κάποιες φορές πορεία μητρότητας τής έμαθε πολλά, ήταν ένα ταξίδι πάνω από όλα στην αυτογνωσία. Για να φροντίσει τα παιδιά της, έπρεπε να φροντίσει τον εαυτό της. Οι δυο γυναίκες είναι ψυχολόγοι. Η οπτική της ψυχολογίας έχει εμποτίσει όλες τις απόψεις τους και σε μεγάλο βαθμό έχει καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν τον κόσμο. Όμως επιλέγουν να μιλήσουν σαν άτομα. Σαν μητέρες, σαν γυναίκες, σαν πολίτες. Οι ιδέες τους είναι απόλυτα προσωπικές και δεν έχουν καμία πρόθεση να δηλώσουν φορείς απόλυτων αληθειών. Μόνο να εκφράσουν τον εαυτό τους. Η συνομιλία αυτή ήταν ένα ταξίδι που έφερε χαρά, ένα ταξίδι λυτρωτικό. Δυο άνθρωποι που συνομιλούν αλληλοσυμπληρώνονται. Όταν υπάρχει ειλικρίνεια, σεβασμός, όταν ο σκοπός δεν είναι να επιβάλλεις τη γνώμη σου παρά μόνο να εκφράσεις και να ακούσεις, ο διάλογος είναι γόνιμος. Σε ανταμείβει και πάνω από όλα σε μαθαίνει. Και μια μητέρα σήμερα, σε αυτές τις τόσο δύσκολες, τόσο περίπλοκες, τόσο χαοτικές συνθήκες είναι καλό να προχωρά μαθαίνοντας. Για να νικά τη μοναξιά, πρέπει να αλληλεπιδρά με άλλους, να παίρνει και να δίνει. Για να έχει ένα χαρούμενο παιδί, είναι καλό να εξελίσσει τον εαυτό της, να τον ποτίζει με την ίδια αγάπη, την ίδια φροντίδα που έχει μέσα της για αυτό. Κι αν οι οικονομικές και οι κοινωνικές συνθήκες όλο και μας στερούν σήμερα, είναι στο χέρι μας να μην στερούμε τη χαρά από τα παιδιά μας. Ας προσπαθήσουμε να τα κάνουμε ικανά να επιβιώσουν.

Αποσπάσματα από το βιβλίο

(…) Μπορούμε όλοι μας, γυναίκες και άντρες, να αξιοποιήσουμε την παραδοσιακή ευκολία των γυναικών στην επικοινωνία μέσα από την αναγνώριση των συναισθημάτων μας και την κατάθεση των βιωμάτων μας, χωρίς αντιπαραθέσεις και μομφές προς τον σύντροφό μας, με σεβασμό στη διαφορετική αντίληψη, με τη διάθεση να μετακινηθούμε και οι δύο από τις αρχικές μας θέσεις για να προχωρήσουμε μπροστά. Οι συγγραφείς του παρόντος βιβλίου μας προσφέρουν ακριβώς αυτό: ένα πολύτιμο παράδειγμα επικοινωνίας που επιχειρεί να δίνει απαντήσεις στις προκλήσεις του σήμερα, που βοηθάει όλους μας, τους συγγραφείς και τους αναγνώστες, να ανοίγουμε τους ορίζοντες της σκέψης μας, να ανανεώνουμε τις αντιλήψεις μας και, κυρίως, να εκπαιδευόμαστε σε μια νέα ποιότητα συνεργασίας και διαλόγου. (σ. 11) (Από τον πρόλογο του Κ. Γκοτζαμάνη)

Κατερίνα

(…) Tα παιδιά μας δεν είναι ιδιοκτησία μας. Δεν είναι αντικείμενά μας, ούτε δημιουργήματά μας. Τα παιδιά παίρνουν πολλά από εμάς, αλλά κάθε άνθρωπος δεν είναι ποτέ απλώς το σύνολο του πατέρα και της μητέρας του. Είναι πάντοτε κάτι περισσότερο. Και αυτό πρέπει να το σεβόμαστε και να το ενισχύουμε. Γιατί, αλλιώς, εμείς θα επιθυμούμε άβουλες μικρογραφίες μας κι εκείνα θα ζήσουν ζωές δυστυχισμένες και γεμάτες απωθημένα. (σ. 41) (…) Και επειδή μιλάμε ως μητέρες, πιστεύω πως πρέπει να αποδεχόμαστε τον άντρα που συντέλεσε στη δημιουργία του παιδιού μας ως κομμάτι του παιδιού μας. (σελ.37) (…) Η απαίτησή μας να είναι το παιδί μας ένα παιδί τέλειο, ένα παιδί άριστο μπορεί να είναι το ψαλίδι που θα κόψει τα φτερά του. Κι αυτή η απαίτηση ίσως σημαίνει ότι εμείς δεν έχουμε τα δικά μας φτερά. Ότι χάσαμε την ικανότητα να σκεφτόμαστε δημιουργικά. (σ. 44) (…) Η σύγχρονη μητέρα νομίζω ότι νιώθει πως είναι συνεχώς υπό εξέταση. Πως πρέπει να παρουσιάζει στην κοινωνία ένα παιδί άψογο, γιατί, αν το παιδί της δεν είναι άψογο, το πιο πιθανό είναι ότι θα κατηγορηθεί εκείνη. Και τι πιο ισοπεδωτικό για μια γυναίκα από την αποτυχία στο πλέον ιερό καθήκον, στο πλέον σημαντικό, στον μητρικό της ρόλο;  Αυτή λοιπόν η ενοχή, όταν κάτι δεν πηγαίνει καλά, είναι πιστεύω που μπορεί να καθηλώσει μια μητέρα, να την κάνει να παραμελήσει τους άλλους ρόλους της, τον ρόλο της συντρόφου, της εργαζόμενης, της φίλης. Να την κάνει να νιώθει πως, αν το παιδί της δεν είναι απόλυτα καλά, εκείνη δεν δικαιούται να χαίρεται. Κι όμως, τα παιδιά χαίρονται τόσο πολύ όταν χαίρονται οι γονείς τους. Και τι καλύτερο για έναν άνθρωπο που είναι υπό διαμόρφωση από έναν γονιό που απολαμβάνει τη ζωή, που ξέρει να ικανοποιείται και να χαίρεται; Υπάρχει καλύτερο μάθημα από αυτό;  (σ.77)

Γεωργία

(…) Χαίρομαι να βλέπω νέους γονείς να μεγαλώνουν τα παιδιά τους από κοινού. Αυτό δείχνει μια μετακίνηση της νέας γενιάς προς τα εμπρός, προς τη συνεργασία και την ανάληψη της ευθύνης και από τους δύο. Γιατί και η πατρότητα είναι ευθύνη.  (σ. 40) (…) Στη συνέχεια ήρθε ο θυμός. Γιατί σε μένα; Δεν θα ξεχάσω την απάντηση ενός πνευματικού ανθρώπου, που είχε έρθει από τη Γαλλία και παρέδιδε ένα σεμινάριο το οποίο παρακολουθούσα και εγώ. Στο διάλειμμα πήγα και τον βρήκα προσωπικά και του μίλησα για τον αυτισμό των γιων μου. Με κοιτούσε γαλήνιος. Όταν τον ρώτησα γιατί εγώ έπρεπε να βιώσω αυτή την εμπειρία, με πολύ ήρεμη φωνή μου έδωσε την εξής απάντηση: «Υπάρχει ένα δέντρο. Τα φύλλα του πέφτουν από τη μια πλευρά και δύο φύλλα έπεσαν από την άλλη. Μου ζητάς να σου εξηγήσω γιατί αυτά τα δύο φύλλα έπεσαν από την άλλη πλευρά». Καθώς μου μιλούσε, με κοίταζε κατευθείαν στα μάτια. Αυτό ήταν κομβικό σημείο για μένα. Κατάλαβα τι ήθελε να μου πει και από τότε δεν ξόδεψα άλλη ενέργεια αναζητώντας την αιτία. (σ. 50) (…) Πράγματι, οι γονείς είναι πρότυπα για τα παιδιά τους. Τα παιδιά είτε θα μιμηθούν στοιχεία του ενός ή του άλλου ή και των δύο γονέων, είτε θα υιοθετήσουν συμπεριφορές αντίθετες από των γονιών τους. Το πιο σημαντικό για μένα είναι να ενθαρρύνονται τα παιδιά από τους γονείς, ώστε να έρχονται σ’ επαφή με τον πραγματικό τους εαυτό. Μόνο τότε θα είναι ευτυχισμένα και θα ξεδιπλώσουν όλο το δυναμικό τους. (σ. 87) (…) Όταν οι άνθρωποι εγκλωβίζονται μόνο στον γονεϊκό ρόλο, συνήθως δεν είναι βοηθητικοί για τα παιδιά τους. Ο Καρλ Γιουνγκ είχε πει πως το μεγαλύτερο βάρος για ένα παιδί είναι η ζωή που δεν έζησαν οι γονείς του. (σ. 108) (…) Μέσα στο αναπηρικό κίνημα έμαθα «να παίρνω δίνοντας». Βίωσα τη μετουσίωση του πόνου μου σε βοήθεια και πληροφόρηση προς άλλους συνανθρώπους μας που είχαν ανάγκη. (σ. 129)

Λίγα λόγια για τις συγγραφείς

Η Γεωργία Τσούμπα γεννήθηκε στη Σαλμώνη Ηλείας. Σπούδασε στα ΤΕΙ Αθήνας Μηχανολόγος Μηχανικός Τ.Ε. και εργάστηκε για 18 χρόνια στον ΟΤΕ. Παράλληλα σπούδασε ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών και εκπαιδεύτηκε στη συμβουλευτική. Είναι τακτικό μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων. Συμμετέχει στο γονεϊκό αναπηρικό κίνημα και είναι μέλος του Ενιαίου Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων ΑΜΕΑ Αττικής και Νήσων και της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων. Έχει οργανώσει εθελοντικά ομάδες, εργαστήρια και σεμινάρια για γονείς – κάποια εκ των οποίων για γονείς ατόμων με ειδικές ανάγκες. Έχει δώσει διαλέξεις στο Δημοτικό Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Περιστερίου. Είναι μητέρα ενήλικων δίδυμων αγοριών με αυτισμό. Η Κατερίνα Τζωρτζακάκη κατάγεται από το Τυμπάκι Ηρακλείου και τους Φούρνους Ερμιονίδας. Γεννήθηκε το 1982 και μεγάλωσε στον Πειραιά. Σπούδασε ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Εκπαιδεύτηκε στη συμβουλευτική και στην ψυχοθεραπεία. Έχει εργαστεί εθελοντικά σε διάφορους φορείς. Επαγγελματικά ασχολείται με τον υποτιτλισμό. Τα πεζογραφήματά της Ο χορός στη σκακιέρα, Παράλληλα σύμπαντα και Χαμένες παραστάσεις έχουν εκδοθεί από τις Εκδόσεις Βασιλείου. Στη σελίδα της katerina-tzortzakaki.gr δημοσιεύει διηγήματα και ποιήματά της. Έχει οργανώσει και συντονίσει δημιουργικά εργαστήρια για παιδιά.

Links

• Η σελίδα του βιβλίου στο Facebook
• H ιστοσελίδα του βιβλίου