Αξιόπιστη δοκιμασία εντοπισμού κατάθλιψης σε εφήβους(;)

Οι διάφορες μορφές καταθλιπτικής συμπεριφοράς (δυσθυμία, εποχική κατάθλιψη, κατάθλιψη) είναι γνωστό ότι έχουν υψηλά ποσοστά εμφάνισης κατά την εφηβεία. Ιδιαίτερα ο γυναικείος πληθυσμός φαίνεται πως είναι πιο ευάλωτος από τον ανδρικό λόγω κοινωνικών και βιολογικών παραγόντων [1]Broderick & Blewitt. “Girls’ Versus Boys’ Susceptibility to Depression”. Education.com . Ένα από τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ειδικοί ψυχικής υγείας είναι ο εύκολος εντοπισμός των περιπτώσεων κατάθλιψης, καθώς συνήθως για να ξεχωρίσουν οι κλινικές περιπτώσεις απαιτείται λεπτομερής κλινική συνέντευξη, κάτι που εκτός του ότι είναι χρονοβόρο, έχει και μεγάλο κόστος για το σύστημα υγείας.

Κατά καιρούς έχουν παρουσιαστεί διάφορα εργαλεία αξιολόγησης της καταθλιπτικής συμπεριφοράς, αλλά κανένα δεν κατάφερε να αποδείξει πως είναι τόσο αξιόπιστο όσο και εύχρηστο, σε σημείο που να μπορεί να χορηγηθεί από το ιατρικό βοθητικό προσωπικό. Αυτό ίσως αλλάξει σε λίγο καιρό, καθώς μια πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον αξιολόγησε μια δοκιμασία σε μορφή ερωτηματολογίου η οποία έχει ως σκοπό τον εντοπισμό της κατάθλιψης σε εφηβικό πληθυσμό και βρήκε πως τελικά είναι αρκετά αξιόπιστη [2]“Screening test validated for depression in adolescents”. E! Science News . Το όνομα της δοκιμασίας, PHQ-9 (Patient Health Questionnaire 9).

Το PHQ-9 είναι ένα ερωτηματολόγιο 9 ερωτήσεων, βασισμένο στα διαγνωστικά κριτήρια του DSM-IV το οποίο προσφέρεται δωρεάν [3]Pfizer.com: Δωρεάν λήψη PHQ-9 σε διάφορες γλώσσες προς χρήση και χρησιμοποιείται ήδη στα νοσοκομεία των ΗΠΑ (στο site της Pfizer υπάρχει ελληνική έκδοση του ερωτηματολογίου αλλά δεν γνωρίζω κατά πόσο είναι σταθμισμένη). Το ιατρικό προσωπικό όχι μόνο μπορεί να χορηγήσει το ερωτηματολόγιο, αλλά και να το αξιολογήσει πολύ εύκολα και γρήγορα, αποφασίζοντας έτσι για την κατάλληλη παραπομπή του ασθενούς. Η έρευνα του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον έγινε σε 442 εφήβους (13-17 ετών) στις ΗΠΑ και βρήκε ένα αρκετά υψηλό ποσοστό αξιοπιστίας (sensitivity: 89.5%, specificity: 77.5%).

Η χρήση μικρών, εύχρηστων και αξιόπιστων ερωτηματολογίων για θέματα ψυχικής υγείας είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών και δεν πρέπει σε καμμία περίπτωση να μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Ας μη ξεχνάμε πως, όπως στις ΗΠΑ έτσι και στην Ελλάδα, ο γιατρός ή το ιατρικό βοηθητικό προσωπικό πολλές φορές είναι τα πρώτα άτομα με τα οποία θα έρθει σε επαφή ο ψυχικά ασθενής. Πολλές φορές μάλιστα καθώς δεν πάσχει από κάτι σωματικό και η ψυχική διατραχή δεν είναι εμφανής, ο ασθενής φεύγει από το νοσοκομείο δίχως να εντοπιστεί το πρόβλημά του. Δεδομένου πως οι ψυχολόγοι στο σύστημα υγείας είναι λίγοι και συνήθως απασχολημένοι με τις “βαριές περίπτώσεις”, είναι σημαντικό να αξιοποιηθεί η πρώτη συνάντηση του ασθενούς με το προσωπικό του νοσοκομείου προς όφελός του.

Εισαγωγική Φωτογραφία

Το κείμενο προσφέρεται με άδεια ""Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές". Μπορείτε να αντιγράψετε και να μοιραστείτε το κείμενο δίχως να το αλλάξετε και αποκλειστικά για μη εμπορική χρήση, μόνο εφόσον αναφέρετε τον συντάκτη και την πηγή. Για οποιαδήποτε άλλη χρήση και άρση των περιορισμών απαιτείται η γραπτή άδεια του συντάκτη.

Δημήτρης Αγοραστός

Δημήτρης Αγοραστός

Ψυχολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Σχολική Ψυχολογία (ΑΠΘ) και στις Νευροσυμπεριφορικές Επιστήμες (University of Tuebingen). Ασχολείται με την ανάπτυξη ψυχοεκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους, καθώς και με την αξιολόγησή τους στα πλαίσια εντοπισμού και αντιμετώπισης μαθησιακών και ψυχοσυναισθηματικών δυσκολιών. Επιπλέον, μέσα από τις δομές και τις υπηρεσίες στις οποίες εργάζεται, παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και παιδιών.Έχει εμπειρία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Μπορεί επίσης να σας αρέσει...