Αλληλεγγύη: ο δρόμος για την ευτυχία
Τι είναι ευτυχία; Πως μπορούμε να την κατακτήσουμε; Ποιοι παράγοντες φαίνεται να είναι οι πιο σημαντικοί ώστε να γίνει κάποιος ευτυχισμένος;
Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα γύρω από την ευτυχία μας έχουν απασχολήσει πολλές φορές σε αυτό το ιστολόγιο. Σχεδόν όλες οι έρευνες στις οποίες έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν όμως είναι “φωτογραφικές”. Λαμβάνουν υπόψη τους διάφορες ομάδες ατόμων, και οι συμμετέχοντες καλούνται να αξιολογήσουν τον βαθμό στον οποίο αισθάνονται ευτυχισμένοι την εκάστοτε στιγμή, καθώς επίσης και να απαντήσουν σε μια πλειάδα άλλων παραγόντων που οι ερευνητές υποψιάζονται ότι σχετίζονται με την ευτυχία (κοινωνικότητα, επαγγελματική επιτυχία, οικονομικό επίπεδο κ.α.). Στη συνέχεια οι ερευνητές προσπαθούν να βρουν τις συσχετίσεις ανάμεσα στους παράγοντες αυτούς και έτσι να ξεκλειδώσουν το “μυστικό της ευτυχίας”.
Αυτό όμως που θα είχε περισσότερο ενδιαφέρον θα ήταν εάν μπορούσαμε να δούμε την διακύμανση των επιπέδων της ευτυχίας για κάθε άτομο ξεχωριστά καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του και πως αυτό το συναίσθημα σχετίζεται με διαφορετικούς παράγοντες και καταστάσεις που του συμβαίνουν κάθε στιγμή. Όταν κάποιος βρίσκει μια εργασία που τον γεμίζει είναι λογικό να αισθάνεται ευτυχισμένος, το ίδιο και όταν παντρεύεται, κάνει οικογένεια, ή πραγματοποιεί κάποιες επιθυμίες του. Το ερώτημα είναι εάν το αίσθημα της ευτυχίας συνεχίζεται ακόμη και όταν αυτά τα γεγονότα γίνουν παρελθόν.
Πόσες “δόσεις” ευτυχίας χρειαζόμαστε;
Υπάρχουν δύο διαφορετικές υποθέσεις για την οικοδόμηση της ευτυχίας. Η πρώτη είναι πως χρειαζόμαστε συνεχώς κάποιες δόσεις γεγονότων που μας κάνουν χαρούμενους, ώστε να παραμείνουμε “ευτυχισμένοι”. Μπορούμε να το σκεφτούμε σαν μικρές δόσεις χαράς στην καθημερινότητά μας με απλά ή και πιο μεγάλα πράγματα τα οποία πρέπει συνεχώς να τα βιώνουμε σε κάποιο βαθμό για να δηλώνουμε ευτυχισμένοι. Εάν σταματήσει αυτή η σταθερή ροή ευτυχίας, δεν αισθανόμαστε και δηλώνουμε πως δεν είμαστε πλέον «ευτυχισμένοι».
Η δεύτερη υπόθεση είναι πως τα καλά γεγονότα είναι δομικά υλικά τα οποία αξιοποιούμε ώστε να «χτίσουμε» μια πιο μόνιμη αίσθηση ευτυχίας η οποία θα διατηρηθεί ακόμη και εάν σταματήσουμε να λαμβάνουμε θετικά ερεθίσματα για κάποιο χρονικό διάστημα. Τα καλά γεγονότα στη ζωή μας δηλαδή έχουν ένα πιο μόνιμο χαρακτήρα στη δόμηση της ευτυχίας μας. Δεν χρειαζόμαστε συνεχώς να βιώνουμε μικρές χαρές για να αισθανόμαστε χαρούμενοι, καθώς τα όσα έχουμε ζήσει στο παρελθόν συσσωρεύονται και δημιουργούν το οικοδόμημα της ευτυχίας. Ακόμη δηλαδή και εάν τον τελευταίο χρόνο δεν έχουμε ζήσει σταθερά όμορφες στιγμές, αλλά παρόλα αυτά τα προηγούμενα χρόνια έχουμε συσσωρεύσει ευτυχισμένες στιγμές, τότε εάν μας ρωτήσουν πόσο χαρούμενοι είμαστε, θα απαντούσαμε «πολύ», γιατί ακριβώς παίζουν σημαντικό ρόλο τα προηγούμενα βιώματά μας και όχι μόνο τα όσα βιώνουμε τώρα.
Άσχετα ποια από τις δύο οπτικές γωνίες και εάν υιοθετήσει κανείς, αυτό στο οποίο μπορούμε να πούμε ότι συμφωνούν οι ερευνητές είναι ότι υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ του «είμαι ευτυχισμένος» με το «δεν είμαι δυστυχισμένος». Το πρώτο δηλώνει μια ενεργή κατάσταση ευτυχίας την οποία βιώνουμε γενικά, ενώ το δεύτερο περιγράφει μια κατάσταση όπου δεν βιώνουμε αρνητικά συναισθήματα. Σε ποιο βαθμό αυτά τα συναισθηματικά βιώματα διαφοροποιούνται κατά τη διάρκεια της ζωής μας και πως αλλάζουν την αντίληψη της ευτυχίας;
Ευτυχία, όπως λέμε… σχέσεις
Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα χρειάζεται μια μακροχρόνια έρευνα όπου θα ακολουθήσουμε τα βιώματα απλών ανθρώπων για πολλά χρόνια, εντοπίζοντας το πως αντιλαμβάνονται την ευτυχία, αλλά και ποιοι παράγοντες την επηρεάζουν. Αυτό ακριβώς έκανε μια ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ το 1938 [1]Mineo, L. (2017). Good genes are nice, but joy is better. The Harvard Gazzete . Συγκεκριμένα, συνέλεξε δεδομένα από 720 ανθρώπους για ένα χρονικό διάστημα περίπου 75 ετών. Περίπου 60 άνθρωποι από την αρχική ομάδα εθελοντών ζουν ακόμη, συνεχίζουν να συμμετέχουν στην έρευνα. Επιπλέον, στην έρευνα για την κατάκτηση της χαράς συμμετέχουν και οι επόμενες γενιές αυτών των ανθρώπων.
Εάν ρωτήσουμε κάποιους ανθρώπους στο δρόμο για το ποια πράγματα χρειαζόμαστε για να είμαστε ευτυχισμένοι, μπορεί να πάρουμε πολλές απαντήσεις όπως χρήματα, αγάπη, επιτυχία ή δόξα. Παρόλο που σίγουρα όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορεί να επηρεάζουν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία μας, την αίσθηση της ευτυχίας, αυτό στο οποίο καταλήγουν οι ερευνητές αυτής της μακροχρόνιας έρευνας είναι πως αυτό που μετράει στο τέλος είναι οι ανθρώπινες σχέσεις.
Όσο πιο δεμένοι αισθανόμαστε με τους άλλους, τόσο πιο ευτυχισμένοι τείνουμε να δηλώνουμε. Επιπλέον, οι καλές, στενές και ζεστές σχέσεις με την οικογένεια, τους φίλους και γενικότερα την κοινότητα στην οποία ζούμε έχει θετικό αντίκτυπο όχι μόνο στην αντιλαμβανόμενη ευτυχία μας, αλλά και στην καλή υγεία και τη μακροβιότητά μας. Φυσικά, ο αριθμός των επαφών δεν είναι ζητούμενο, αλλά η ποιότητα των σχέσεων. Όταν έχουμε πολλές αλλά τοξικές σχέσεις, ο αντίκτυπος στην ψυχική και σωματική μας υγεία είναι αρνητικός, ενώ εάν έχουμε λιγότερες αλλά καλύτερες σχέσεις ο αντίκτυπος είναι θετικός.
Επομένως, εάν θα έπρεπε να απαντήσουμε στο ερώτημα τι πρέπει να κάνουμε για να είμαστε ευτυχισμένοι, η απάντηση θα ήταν να καλλιεργούμε την αλληλεγγύη με τους ανθρώπους γύρω μας. Να χτίζουμε σχέσεις, να μοιραζόμαστε τις καλές και τις κακές στιγμές με άλλους που μπορούν να είναι δίπλα μας και να μας στηρίζουν, όπως αντίστοιχα μπορούμε και εμείς να είμαστε δίπλα τους και να τους στηρίζουμε. Η ασφάλεια που αισθανόμαστε όταν δεν είμαστε μόνοι, κυριολεκτικά και μεταφορικά, είναι το βασικό μας εισητήριο για μια ζωή ψυχικής ανάτασης και θετικών συναισθημάτων.
Εισαγωγική Εικόνα
- Η μείωση του χρόνου που περνάμε στα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα κατάθλιψης - 16 Μαρτίου, 2023
- Πως μπορούμε να μειώσουμε τις επιπτώσεις της έκθεσης στην οθόνη; - 3 Φεβρουαρίου, 2023
- Στερεότυπα φύλου: ο αντίκτυπος στην ανάπτυξη των παιδιών - 16 Ιανουαρίου, 2023
Πηγές / Διαβάστε περισσότερα
| ↑1 | Mineo, L. (2017). Good genes are nice, but joy is better. The Harvard Gazzete |
|---|