Επιστήμονες κατάφεραν να ταυτοποιήσουν άτομα από την εγκεφαλική τους δραστηριότητα

Τα δακτυλικά αποτυπώματα αξιοποιούνται πάνω από 100 χρόνια για την ταυτοποίηση των ατόμων. Αυτό που τα κάνει ξεχωριστά και τόσο χρήσιμα είναι το γεγονός πως είναι εντελώς διαφορετικά από άνθρωπο σε άνθρωπο. Έτσι, το κράτος και οι κρατικές δομές όπως π.χ. η αστυνομία μπορούν με σχετική ευκολία να καταγράψουν τα δακτυλικά αποτυπώματά μας και να τα αξιοποιήσουν για την ταυτοποίησή μας εάν χρειαστεί.

Ταυτόχρονα, συσκευές ανάγνωσης αποτυπωμάτων χρησιμοποιούνται όλο και πιο συχνά από εταιρίες και οργανισμούς, ώστε να επιτρέψουν την είσοδο συγκεκριμένων ατόμων στις δομές τους ή για την καταγραφή των ωραρίων εργασίας των εργαζομένων κατά την είσοδο και έξοδο τους από τον χώρο. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα άρχισαν να κυκλοφορούν και προσωπικές συσκευές όπως π.χ. κινητά τηλέφωνα και tablets με ενσωματωμένη την τεχνική δυνατότητα αναγνώρισης των δακτυλικών αποτυπωμάτων, κάτι που καθιστά πιο εύκολη υπόθεση την εξασφάλιση ότι οι συσκευές αυτές θα ξεκλειδώνουν μονάχα από τον ιδιοκτήτη τους και από κανέναν άλλο.

Παρόλο που υπάρχουν πολλοί που αμφισβητούν το πόσο ασφαλής μέθοδος ταυτοποίησης είναι η καταγραφή των αποτυπωμάτων, σε γενικές γραμμές θεωρείται ασφαλής και αξιοποιείται σε συνδυασμό με άλλες τεχνικές ταυτοποίησης για την αυξημένη ασφάλεια, ειδικά σε πιο επικίνδυνους και ευαίσθητους χώρους. Είναι όμως τα δακτυλικά αποτυπώματα η μόνη ασφαλής μέθοδος ταυτοποίησης; Κάποιοι νευροεπιστήμονες απαντούν ξεκάθαρα σε αυτό το ερώτημα με ένα ξεκάθαρο «όχι». Υπάρχει μια ακόμη μέθοδος ταυτοποίησης που μπορούμε πλέον να αξιοποιήσουμε και αυτή δεν είναι άλλη από την ανάγνωση της εγκεφαλικής μας δραστηριότητας.

Αυτό που μας κάνει τόσο διαφορετικούς μεταξύ μας είναι ο τρόπος που σκεφτόμαστε και αντιδρούμε στην καθημερινότητά μας. Άλλωστε, εάν όλοι σκεφτόμασταν και αντιδρούσαμε το ίδιο στα ίδια δεδομένα, δεν θα διαφέραμε από τα ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης. Αυτή η διαφορετικότητα αντικατοπτρίζεται στον εγκέφαλό μας. Οι εγκέφαλοί μας αντιδρούν διαφορετικά στα ίδια ερεθίσματα. Για παράδειγμα μια εικόνα ή μερικές λέξεις ενεργοποιούν τον εγκέφαλό μας με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με τα βιώματά μας αλλά και τις νευροφυσιολογικές μας διαφορές.

Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Binghamton θέλησαν να ελέγξουν εάν αυτές οι αντιδράσεις είναι τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, ώστε να μπορέσουμε να αντιστοιχίσουμε κάθε αντίδραση με το εκάστοτε άτομο από το οποίο καταγράφηκε [1]Ruiz-Blondet, M. V., Jin, Z., & Laszlo, S. (2016). CEREBRE: A Novel Method for Very High Accuracy Event-Related Potential Biometric Identification. IEEE Trans.Inform.Forensic Secur. IEEE Transactions on Information Forensics and Security, 11(7), 1618-1629. doi:10.1109/tifs.2016.2543524 . Για το σκοπό της έρευνας κατέγραψαν την εγκεφαλική δραστηριότητα 50 ατόμων μέσω συσκευής ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG / ΗΕΓ), ενώ οι συμμετέχοντες έβλεπαν διάφορες εικόνες (500 στον αριθμό) σε έναν υπολογιστή. Στη συνέχεια δημιούργησαν ένα πρόγραμμα το οποίο «διάβασε» τα ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα και τα αρχειοθέτησε. Το πρόγραμμα στη συνέχεια ήταν σε θέση να διαβάζει τις εγκεφαλικές αντιδράσεις ενός τυχαίου συμμετέχοντα και να αποφαίνεται σε ποιον ανήκει. Μάλιστα η ακρίβεια της συγκεκριμένης τεχνικής ήταν 100%!

Αν και ένα τέτοιο πρόγραμμα δεν φαίνεται να μπορεί να αξιοποιηθεί στην καθημερινότητά μας, όπως τα δακτυλικά αποτυπώματα, κυρίως λόγω τεχνικών δυσκολιών για την γρήγορη και αξιόπιστη καταγραφή και ανάλυση της εγκεφαλικής δραστηριότητας αλλά και για λόγους λειτουργικότητας, φαίνεται πως θα μπορούσε να φανεί αρκετά χρήσιμο για τις πιο εξεζητημένες περιπτώσεις όπου απαιτείται ακόμη πιο αυξημένη ασφάλεια και καλή ταυτοποίηση. Κάποια παραδείγματα που δίνει η επιστημονική ομάδα της συγκεκριμένης έρευνας είναι εγκαταστάσεις με πρόσβαση σε πυρηνικά όπλα και πυρηνικούς αντιδραστήρες. Αυτό που καθιστά τη συγκεκριμένη τεχνική πιο αξιόπιστη από άλλες όπως τα δακτυλικά αποτυπώματα και η καταγραφή της ίριδας του ματιού που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι το γεγονός ότι λόγω της περιπλοκότητας της εγκεφαλικής δραστηριότητας, είναι πρακτικά αδύνατο κάποιος να προσπεράσει αυτό το μέτρο ασφαλείας.

Βεβαίως από τη συγκεκριμένη έρευνα έως την ευρεία υιοθέτηση της συγκεκριμένης τεχνικής μας χωρίζουν τουλάχιστον κάποιες δεκαετίες σκληρής δουλειάς και επαλήθευσης από επιστήμονες και τεχνικούς, ώστε να επιβεβαιωθεί η αξιοπιστία της.

Εισαγωγική Φωτογραφία

Το κείμενο προσφέρεται με άδεια ""Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές". Μπορείτε να αντιγράψετε και να μοιραστείτε το κείμενο δίχως να το αλλάξετε και αποκλειστικά για μη εμπορική χρήση, μόνο εφόσον αναφέρετε τον συντάκτη και την πηγή. Για οποιαδήποτε άλλη χρήση και άρση των περιορισμών απαιτείται η γραπτή άδεια του συντάκτη.

Δημήτρης Αγοραστός

Δημήτρης Αγοραστός

Ψυχολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Σχολική Ψυχολογία (ΑΠΘ) και στις Νευροσυμπεριφορικές Επιστήμες (University of Tuebingen). Ασχολείται με την ανάπτυξη ψυχοεκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, την αξιολόγησή τους στα πλαίσια εντοπισμού και αντιμετώπισης μαθησιακών και ψυχοσυναισθηματικών δυσκολιών, αλλά και την υποστήριξη της σχολικής κοινότητας εν τω συνόλω. Επιπλέον, μέσα από τις δομές και τις υπηρεσίες στις οποίες εργάζεται, παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και παιδιών.Έχει εμπειρία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Ίσως σας ενδιαφέρουν…