Ας γνωρίσουμε την επιληψία
Η επιληψία είναι χρόνια νευρολογική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από περιστασιακές, συνήθως έντονες διαταραχές στην λειτουργία του νευρικού ιστού σε κάποιο σημείο ή πολλαπλά σημεία του εγκεφάλου. Μια πολύ απλή εικόνα είναι να φανταστούμε την επιληψία σαν ένα βραχυκύκλωμα του εγκεφάλου, όπου αντί η πυροδότηση των νευρώνων να γίνεται κανονικά μέσα από συγκεκριμένες οδούς, γίνεται σχεδόν ανεξέλεγκτα και επεκτείνεται και σε άλλες περιοχές του εγκεφάλου. Οι διαταραχές αυτές στον νευρικό ιστό ονομάζονται επιληπτικές κρίσεις και μπορούν να εμφανιστούν με ποικίλλα εξωτερικά συμπτώματα, συνήθως υπό τη μορφή μυϊκών σπασμών. Προτού αναφερθούμε στους διάφορους τύπους επιληψίας και τα συμπτώματά τους, είναι χρήσιμο να προχωρήσουμε σε μια σύντομη ανάλυση των πιο συνηθισμένων αιτιών τους.
Αιτιολογία
Για να λειτουργήσουν οι νευρώνες χρειάζονται δύο βασικά στοιχεία: οξυγόνο και γλυκόζη. Η έλλειψη των στοιχείων αυτών στον οργανισμό συντελεί στην μη φυσιολογική λειτουργία των νευρώνων και κατ’ επέκταση μπορούν να οδηγήσουν στην πυροδότηση επιληπτικών κρίσεων. Επίσης, η μείωση άλλων σημαντικών χημικών ουσιών, όπως είναι ο σίδηρος, το μαγνήσιο και οι βιταμίνες μπορούν να δημιουργήσουν ένα αρνητικό περιβάλλον που επιτρέπει την παρουσίαση επιληπτικών επεισοδίων.
Πέραν της έλλειψης χημικών ουσιών από τον εγκέφαλο, η επιληψία μπορεί να προκληθεί και από ασθένειες και άλλες παθολογικές καταστάσεις όπως είναι ο υψηλός πυρετός, η έλλειψη ύπνου, εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα), όγκο στον εγκέφαλο ή κάποιο χτύπημα στο κεφάλι. Τέλος, ορισμένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν επιληψία σε άτομα με ιδιαίτερη ευαισθησία σε συγκεκριμένα περιβαλλοντικά ερεθίσματα, όπως είναι τα φώτα που αναβοσβήνουν.
Είδη επιληπτικής κρίσης
Υπάρχουν δύο βασικά είδη επιληπτικής κρίσης, τα οποία εξαρτώνται κυρίως από την εστία της επιληπτικής κρίσης (το σημείο εκκίνησης), την κατεύθυνση που θα πάρει η ηλεκτρική δραστηριότητα, αλλά και την ταχύτητα με την οποία διαδίδεται από τον έναν νευρώνα στον άλλο.
1. Γενικευμένη επιληπτική κρίση
Η ΓΕΚ επηρεάζει το σύνολο του εγκεφάλου και όλα τα επίπεδα της συνείδησης του ατόμου. Τα επεισόδια μπορεί να διαρκέσουν για λίγα δευτερόλεπτα έως κάποια λεπτά, ενώ μπορεί να είναι μη σπασμωδικά ή σπασμωδικά αντίστοιχα. Ένα παράδειγμα μη σπασμωδικού επεισοδίου είναι η έλλειψη συνειδητότητας για λίγα δευτερόλεπτα, ενώ ένα αντίστοιχο παράδειγμα σπασμωδικού επεισοδίου είναι η έντονη μυϊκή σύσπαση για ένα με δύο λεπτά.
2. Εστιακή Επιληπτική Κρίση
Οι ΕΕΚ ονομάζονται έτσι γιατί ξεκινούν από ένα συγκεκριμένο σημείο του εγκεφάλου, ενώ μπορούν να επηρεάσουν την συνειδητότητα του ατόμου ή όχι, ανάλογα με τις περιοχές που επηρεάζει η κρίση. Όταν δεν επηρεάζεται η συνειδητόητα του ατόμου μιλάμε για “απλές ΕΕΚ”, ενώ σε αντίθετη περίπτωση για “σύνθετες ΕΕΚ”. Η πιο συχνή πηγή ΕΕΚ είναι ο κροταφικός λοβός και συνοδεύεται από συμπτώματα όπως αντίληψη περίεργων οσμών (π.χ. το άτομο μυρίζει καμμένο λάστιχο”) ή αίσθηση περίεργων γεύσεων, κραμπών και δυσφορίας στην κοιλιακή χώρα. Βαθύτερα στον κροταφικό λοβό βρίσκονται κάποιες πολύ ευαίσθητες και σημαντικές εγκεφαλικές δομές, η αμυγδάλα και ο ιππόκαμπος, οι οποίες σχετίζονται με τα συναισθήματα και την μνήμη. Εάν η ΕΕΚ ξεκινήσει από αυτές τις περιοχές κατά τη διάρκεια της κρίσης το άτομο μπορεί να αναφέρει ανάκληση παλαιών αναμνήσεων ή αισθημάτων από περασμένα γεγονότα.
Θεραπεία
Η κύρια θεραπεία της επιληψίας είναι η λήψη αντιεπιληπτικών φαρμάκων, χάρη στα οποία το άτομο μπορεί να παρεμποδίσει ή να ελέγξει την εμφάνιση των κρίσεων. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα μπορέσει να απαλλαγεί 100% από μια πιθανή επανεμφάνισή τους. Λόγω των διάφορων χαρακτηριστικών που μπορεί να έχει μια επιληπτική κρίση, υπάρχουν και διαφορετικά σκευάσματα που βοηθούν στον έλεγχό της.
Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις όπου η λήψη αντιεπιληπτικών φαρμάκων δεν φέρει σοβαρά αποτελέσματα, συστήνεται η χειρουργική επέμβαση. Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης μπορεί να αφαιρεθεί είτε κάποια κύστη ή όγκος που προκαλεί τις κρίσεις, είτε η περιοχή του εγκεφάλου η οποία έχει βρεθεί πως είναι στο εστιακό κέντρο τους. Επίσης, μπορεί να προταθεί η τομή του μεσολοβίου, η οποία αναφέρεται στην καταστροφή του εγκεφαλικού μεσολοβίου το οποίο μεταφέρει τις νευρικές ώσεις από το ένα ημισφαίριο στο άλλο.
Σε κάποιες εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις γίνεται η λεγόμενη ημισφαιρεκτομή, όπου αφαιρείται ένα ολόκληρο εγκεφαλικό ημισφαίριο το οποίο ευθύνεται για την δημιουργία των κρίσεων. Σε αυτές τις περιπτώσεις μετά την εγχείριση το άτομο παρουσιάζει κινητικές δυσκολίες στην πλευρά που είναι αντίθετη από το ημισφαίριο το οποίο αφαιρέθηκε, καθώς επίσης χάνει και την όραση του από το αντίθετο μάτι. Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, η ημισφαιρεκτομή γίνεται σε εξαιρετικά σοβαρές περιπτώσεις όπου το άτομο παρουσιάζει συνεχείς και βίαιες κρίσεις, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ζήσει μια όσο το δυνατόν περισσότερο φυσιολογική ζωή.
Εισαγωγική Φωτογραφία
- Κίνητρα: γιατί κάνουμε όσα κάνουμε; - 20 Ιουνίου, 2021
- Η σχέση μεταξύ των αριθμών και της χωρικής αντίληψης - 9 Μαΐου, 2021
- Ο αυτισμός αναπτύσσεται διαφορετικά στα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια - 22 Απριλίου, 2021