Η στρατιωτική θητεία των Ψυχολόγων στην Ελλάδα
Όντας ψυχολόγος και αναμένοντας να καταταχθώ στον ελληνικό στρατό εντός ολίγων μηνών, άρχισα να ψάχνω τις δομές στις οποίες απασχολούνται οι πτυχιούχοι ψυχολογίας στον Ελληνικό Στρατό. Πάνω στην αναζήτησή μου έπεσα πάνω σε ένα κατατοπιστικότατο άρθρο του Δρ. Πέτρου Ρούσσου στο επιστημονικό περιοδικό “Το Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών” [1]Ρούσσος, Π. Λ. (2001). “Η στρατιωτική ψυχολογία στην Ελλάδα και η αποστολή του ψυχολόγου στον ελληνικό στρατό.” Το Βήμα των Κοινωνικών Επιστημών, 6(31): 99-125. στο οποίο θα βασιστώ για να παρουσιάσω την κατάσταση στον Ελληνικό Στρατό την οποία αναμένεται να αντιμετωπίσει ο κάθε υπόχρεος στράτευσης ψυχολόγος στην Ελλάδα.
Οι ψυχολόγοι κατατάσσονται στο Τμήμα Υγειονομικού των Ενόπλων Δυνάμεων και τα επίσημα καθήκοντά τους είναι αρκετά γενικά. Τα πιο βασικά από αυτά είναι τα ακόλουθα:
- Συγκέντρωση και εφαρμογή επιστημονικών δεδομένων ερμηνείας της ανθρώπινης συμπεριφοράς και εκτίμηση της ψυχικής υγείας.
- Μελέτη της αλληλεπίδρασης ατόμου – περιβάλλοντος.
- Μελέτη της προσωπικότητας και των ψυχολογικών παραγόντων που σχετίζονται με την διάγνωση, πρόληψη αλλά και θεραπεία των ψυχικών παθήσεων.
- Διεξαγωγή συνεντεύξεων για τον εντοπισμό δυσπροσαρμοστικών συμπεριφορών.
- Εφαρμογή ψυχολογικών τεστ.
- Συνεργασία με τους υπόλοιπους φορείς ψυχικής υγείας των Ενόπλων Δυνάμεων.
- Διεξαγωγή διαλέξεων του αντικειμένου του.
Παρόλο που η περιγραφή των καθηκόντων από τους επίσημους φορείς τα κάνει να φαίνονται αρκετά πλούσια σε εύρος, ο Δρ. Ρούσσος επισημαίνει πως στην πλειοψηφία τους οι ψυχολόγοι απασχολούνται κυρίως με την διεξαγωγή συνεντεύξεων των νεοσυλλέκτων και όσων κάνουν αίτηση για διακοπή της θητείας τους λόγω προβλημάτων ψυχικής υγείας. Σε συνεργασία με τους υπόλοιπους ειδικούς ψυχικής υγείας που υπηρετούν στο στράτευμα παίρνουν μέρος στην λήψη απόφασης σχετικά με το κατά πόσο κάποιος θα χαρακτηρισθεί ως ακατάλληλος για στράτευση (Ι5) βάσει της εκτίμησης της ψυχικής του κατάστασης.
Πέρα από την αξιολόγηση των νεοσυλλέκτων οι ψυχολόγοι συμμετέχουν (ή τουλάχιστον έτσι αναφέρεται επίσημα) και στην διαδικασία επιλογής αξιωματικών κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης της σωματικής και ψυχικής υγείας των υποψηφίων για τις θέσεις στις Σχολές αυτές. Εδώ και μερικά χρόνια η χρήση τεστ προσωπικότητας όπως το MMPI, TAT και WAT έχει γίνει υποχρεωτική, οπότε οι ψυχολόγοι που υπηρετούν την στρατιωτική τους θητεία αναλαμβάνουν την αξιολόγηση αυτού του τεστ, σε μια προσπάθεια η εκτίμηση της ψυχικής υγείας ενός υποψηφίου να γίνεται όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. Πέρα από τεστ προσωπικότητας, οι ψυχολόγοι αναλαμβάνουν και τηνα αξιολόγηση των τεστ ευφυίας.
Παρόλο που οι ψυχολόγοι υποτίθεται πως χρησιμοποιούνται από τις στρατιωτικές μονάδες για την καλύτερη αξιολόγηση και στήριξη των στρατιωτών το πόσο συνεισφέρει ένας ψυχολόγος σε μια συγκεκριμένη στρατιωτική μονάδα δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τον ίδιο. Κύριο λόγο παίζει και η στάση των ανωτέρων του, όπως ο στρατιωτικός γιατρός ή –φυσικά- ο διοικητής. Άλλοι αξιωματικοί γνωρίζουν το πότε και πως μπορεί να συνεισφέρει κάποιος απόφοιτος ψυχολογίας, οπότε κάνουν μία όσο το δυνατόν καλύτερη χρήση του, ενώ άλλοι -κυρίως λόγω άγνοιας- είτε τον περιφρονούν και τον περιορίζουν σε άσχετες εργασίες (π.χ. γραφείου), είτε του αναθέτουν υπερβολικά πολύπλοκες και υπεύθυνες εργασίες τις οποίες δεν δύναται να φέρει εις πέρας μόνος του κάποιος που μόλις έχει τελειώσει την θεωρητική του κατάρτιση σε κάποιο 4ετες πρόγραμμα ψυχολογίας.
Εάν θέλετε να ρίξετε μια καλύτερη ματιά στην καθημερινότητα του ψυχολόγου δεν έχετε παρά να διαβάσετε το εξαιρετικό άρθρο του Δρ. Ρούσσου, το οποίο διατίθεται δωρεάν από την ιστοσελίδα του. Προκαλεί έκπληξη βεβαίως το γεγονός πως τέτοιου είδους πληροφορίες δεν είναι εύκολα διαθέσιμες στο κοινό από πιο επίσημες πηγές του κράτους. Όσο και αν έψαξα στην (εξαιρετικά κακοφτιαγμένη) σελίδα του ΓΕΕΘΑ δεν μπόρεσα να βρω τίποτε σχετικό με το θέμα της στράτευσης εξειδικευμένων ατόμων (κάθε επιστημονικού κλάδου).
Εισαγωγική Φωτογραφία
- Νοητική υστέρηση: τι είναι, πως αξιολογείται και τι είδους υποστήριξη χρειάζεται - 15 Ιανουαρίου, 2021
- Νέα Ψυχολογίας (21 Δεκεμβρίου 2020) - 20 Δεκεμβρίου, 2020
- Τα μεγαλύτερα παιδιά χαίρονται περισσότερο με τις εμπειρίες παρά με τα υλικά δώρα - 25 Νοεμβρίου, 2020