Παρουσίαση βιβλίου: “Staring at the Sun: Overcoming the Terror of Death”
Συγγραφέας: Irvin Yalom
Έτος έκδοσης: 2008
Το “Staring at the Sun: Overcoming the Terror of Death” είναι το τελευταίο βιβλίο του γνωστού καθηγητή Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, Δρ. Ίρβιν Γιάλομ. Οι περισσότεροι ίσως γνωρίζετε τον Γιάλομ από το βιβλίο του “Όταν έκλαψε ο Νίτσε“, το οποίο έγινε παγκόσμιο best seller πριν από λίγα χρόνια, ή από άλλα γνωστά βιβλία του, όπως το “Ο Δήμιος του Έρωτα και άλλες ιστορίες Ψυχοθεραπείας” και “Στο ντιβάνι“. Το “Starring at the Sun” είναι ένα βιβλίο-αφιέρωμα σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους του ανθρώπου: το θάνατο.
Παρόλο που το θέμα μπορεί αρχικά να ακούγεται πολύ πεσιμιστικό, ωστόσο τα μηνύματα του βιβλίου είναι πολύ θετικά, μιας και περιστρέφεται γύρω από την ιδέα πως μέσω της συνειδητοποίησης της θνητής φύσης του ανθρώπου αλλά και με την επαφή με το θάνατο, εν τέλει δυναμώνουμε και αποκτούμε όλα τα απαραίτητα εφόδια για να ζήσουμε μια καλύτερη ζωή.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε 7 κεφάλαια, καθένα από τα οποία είναι και μια ξεχωριστή θεματική ενότητα. Ο Γιάλομ ξεκινάει κάνοντας μια φιλοσοφική αναδρομή στο θέμα του θανάτου, παρουσιάζοντας τις διαφορετικές οπτικές γωνίες από τις οποίες τα μεγαλύτερα μυαλά της ανθρωπότητας προσπάθησαν να δουν -και να αντιμετωπίσουν- τον υπέρτατο αυτό φόβο. Αναφέρεται κυρίως για τις φιλοσοφικές ιδέες που άγγιξαν και τον ίδιο και άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται την ανυπαρξία.
Στη συνέχεια του βιβλίου του, γράφοντας με το γνωστό, ειλικρινές, ανάλαφρο αλλά και επιστημονικό ταυτόχρονα στυλ του αναλύει μία-μία τις διαφορετικές πτυχές αυτού του μεγάλου θέματος. Γίνεται μια εκτενής αναφορά στην αναγνώριση του άγχους του θανάτου και στις ενδείξεις που μπορούν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε πως εμείς ή κάποιος δικός μας αντιμετωπίζει αυτό τον φόβο, στις κοινωνικές πτυχές και στις ιδέες που έχουν αναπτυχθεί γύρω από αυτό το γεγονός, αλλά και στους τρόπους αντιμετώπισης του υπαρξιακού άγχους.
Αυτό που με άγγιξε πραγματικά σε αυτό το βιβλίο είναι η γνησιότητά του. Είναι ένα βιβλίο γραμμένο από καρδιάς από έναν άνθρωπο που έχει ασχοληθεί ολόκληρες δεκαετίες ασκώντας υπαρξιακή ψυχοθεραπεία, βοηθώντας συνανθρώπους του -πολλές φορές με τερματικές ασθένειες- να καταφέρουν να κοιτάξουν κατάματα το θάνατο και να εκτιμήσουν την ζωή, πάντα βάσει του συνθήματος “ποτέ δεν είναι αργά”.
Λέω πως το βιβλίο είναι γνήσιο γιατί εκτός από τις ιστορίες ψυχοθεραπείας που θα ανέμενε κανείς από ένα βιβλίο του Γιάλομ, ο συγγραφέας αποκαλύπτει τα δικά του συναισθήματα απέναντι στο θάνατο, μιλάει για τις προσωπικές του εμπειρίες που τον σημάδεψαν, αλλά και για την ψυχοθεραπεία που χρειάστηκε ακόμη και ο ίδιος για να θωρακιστεί απέναντι στα υπαρξιακά ερωτήματα που τον απασχολούσαν, λόγω της συνεχούς εμπλοκής του με αυτά.
Παρόλο που το βιβλίο δεν είναι θρησκευτικό, και δεν κάνει καμία αναφορά σε θρησκευτικά συστήματα -πέραν ενός κεφαλαίου στο οποίο ο Γιάλομ μεταξύ άλλων κάνει σύντομη αναφορά στο προσωπικό του σύστημα αξιών και την αθεΐα που ασπάζεται- ωστόσο μπορεί να διαβαστεί πολύ άνετα ακόμη και από βαθύτατα θρησκευόμενα άτομα. Όλοι ανεξαιρέτως πίστης και καταγωγής έχουμε έμφυτο αυτό τον φόβο και όλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με τα ίδια ερωτήματα: “υπάρχει κάτι μετά από αυτό το τέλος;”, “ποιο είναι το νόημα να ζω αν δεν υπάρχει συνέχεια;”, “τι είναι ο θάνατος;”. Σύμφωνα με τον Γιάλομ το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι αντιμετωπίσουμε αυτά τα ερωτήματα στο εδώ και το τώρα και να μην τα αφήνουμε να πάρουν υπέρμετρες διαστάσεις.
Στο κλείσιμο του βιβλίου του αφιερώνει ένα πολυσέλιδο κεφάλαιο δίνοντας συμβουλές και οδηγίες προς μελλοντικούς ειδικούς που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν υπαρξιακά ερωτήματα κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως το βιβλίο -ή έστω το τελευταίο κεφάλαιο- στοχεύει στους ειδικούς και μόνο. Το “Starring at the Sun” διαβάζεται πολύ εύκολα, χωρίς ωστόσο να είναι ένα ακόμη από τα συνηθισμένα καλοκαιρινά βιβλία θετικής ψυχολογίας του τύπου “Η Δύναμη είσαι Εσύ”, τα οποία διαβάζονται μεταξύ φραπέ και παραλίας.
Το συνιστώ σε όλους. Είμαι σίγουρος πως ο καθένας θα κερδίσει κάτι από αυτό το βιβλίο, είτε τον απασχολεί το θέμα του θανάτου, είτε όχι. Αργά η γρήγορα όλοι θα κάνουμε τις ίδιες ερωτήσεις στον εαυτό μας.
Προς το παρόν -απ’ όσο ξέρω- το βιβλίο κυκλοφορεί μόνο στο εξωτερικό και μάλιστα στα αγγλικά. Οπότε, όσοι ενδιαφέρεστε να διαβάσετε την γνήσια αγγλική έκδοση, μπορείτε να το αγοράσετε από κάποιο e-shop της επιλογής σας, όπως π.χ. το amazon. Οι υπόλοιποι μπορείτε να περιμένετε την μετάφραση του βιβλίου, η οποία είμαι σίγουρος πως δεν θα αργήσει και πολύ.
Update 26/7/2008: Τελικά το βιβλίο κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αγρα υπό τον τίτλο “Στον κήπο του Επίκουρου. Αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου“.
- Για μια ασφαλέστερη Ψυχολογία στην Ελλάδα - 3 Ιουνίου, 2022
- Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη μακροζωία - 14 Μαΐου, 2022
- Αυτισμός και εγκέφαλος: ο ρόλος της αμυγδαλής - 2 Απριλίου, 2022