Γονείς με βαρύ φορτίο
Η πυρηνική οικογένεια θεωρείται ως ένας οργανισμός με διακριτούς κύκλους ζωής ο οποίος αποτελείται από περιόδους ανάπτυξης, αλλαγών αλλά και φθοράς. Η αρχική μορφή με τη δυαδική σχέση του ζευγαριού είναι ο πρώτος κύκλος της οικογένειας ο οποίος όμως αλλάζει αμέσως μετά τη γέννηση του πρώτου παιδιού. Τότε η οικογένεια μπαίνει σε μια καινούργια φάση ή κύκλο, αυτόν της ανατροφής των παιδιών. Τι γίνεται όμως όταν έρθει στον κόσμο ένα παιδί με σοβαρά προβλήματα σωματικής ή/και ψυχικής υγείας; Τι αντίκτυπο μπορεί να έχει αυτή η νέα πραγματικότητα στις σχέσεις της οικογένειας;
Καταρχήν θα πρέπει να ορίσουμε τι εννοούμε με τον όρο “σοβαρά προβλήματα υγείας”. Συνήθως όταν αναφερόμαστε σε παιδιά με ειδικές ανάγκες μιλάμε για άτομα που αντιμετωπίζουν δύο ειδών κατηγορίες προβλημάτων:
- Σοβαρά προβλήματα σωματικής υγείας όπως καρδιακά προβλήματα, άσθμα, διαβήτης, νεφροπάθειες ή αιμορροφιλία, τα οποία ενδεχομένως μπορούν να οδηγήσουν ακόμη στον θάνατο του παιδιού
- Λοιπά χρόνια προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας όπως νοητική υστέρηση, αυτισμός, κινητικά προβλήματα, προβλήματα όρασης ή ακοής, τα οποία μπορεί να μην οδηγήσουν στο θάνατο του παιδιού αλλά ενδεχομένως σε μια μόνιμη προβληματική κατάσταση εφ’όρου ζωής.
- Η πρώτη κρίση είναι ο «συμβολικός θάνατος» του παιδιού που περίμεναν. Συνήθως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οι γονείς κάνουν όνειρα για το παιδί που θα γεννηθεί και συνήθως το φαντάζονται όμορφο, έξυπνο και υγιές, ή βάζουν στόχους για το μέλλον του το οποίο αναμένουν ότι θα είναι επιτυχημένο σε όλους τους τομείς. Όταν μαθαίνουν ότι το παιδί τους έχει σοβαρά προβλήματα, υποφέρουν και “θρηνούν” την “απώλεια” του παιδιού που είχαν ονειρευτεί. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι γονείς θα πρέπει να συγκεντρώσουν όλες τις δυνάμεις και το κουράγιο που διαθέτουν, να αποδεχτούν την κατάσταση και το παιδί τους και να επανασχεδιάσουν το μέλλον του σύμφωνα με τις ανάγκες του.
- Η δεύτερη κρίση που αντιμετωπίζουν οι γονείς προέρχεται από τις αυξημένες και διαφορετικές απαιτήσεις για καθημερινή φροντίδα και ανατροφή του παιδιού με ειδικά προβλήματα. Η καθημερινή και συνεχής πολλές φορές ειδική φροντίδα δημιουργεί μεγάλο άγχος και κούραση στους γονείς. Χωρίς ειλικρινή στήριξη και πραγματική βοήθεια από ειδικούς, είναι πολύ δύσκολο να αποδεχθούν τη νέα κατάσταση και να ανταποκριθούν στον καινούργιο τους ρόλο. Σε αυτό το στάδιο υπάρχει αυξημένη πιθανότητα, λόγω ακριβώς της αυξημένης έντασης, να δημιουργηθεί ρήξη μεταξύ των δύο συζύγων αλλά και άλλου είδους προβλήματα σε όλα τα μέλη της οικογένειας.
- Η οικογένεια αντιλαμβάνεται το πρόβλημα και τις επιπτώσεις του ως «πρόκληση» και κινητοποιούνται για αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που αυτό φέρνει, αναζητώντας πληροφορίες που αφορούν το πρόβλημα για να βοηθήσουν όσο μπορούν καλύτερα το παιδί τους. Οι γονείς που εντάσσονται σε αυτόν τον τύπο αντίληψης του προβλήματος έχουν μια έντονη ενεργητική στάση.
- Ορισμένοι γονείς αντιλαμβάνονται το πρόβλημα ως «δοκιμασία» από το Θεό, καθώς το συνδέουν με την πίστη τους. Πιστεύουν ότι Θεός δοκιμάζει την πίστη τους με το να επιτρέψει την ανάπτυξη αυτού του προβλήματος. Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις διαμορφώνουν τη στάση τους απέναντι στο πρόβλημα και αναμένουν τη βοήθεια του Θεού.
- Άλλοι γονείς αντιλαμβάνονται το πρόβλημα ως «κακοτυχία» και συνήθως βιώνουν ταυτόχρονα με τη διάγνωση και άλλες στρεσογόνες εμπειρίες. Το πρόβλημα του παιδιού αποτελεί ένα ακόμα βαρύ φορτίο για την οικογένεια που απειλεί τη συνοχή και την ισορροπία του οικογενειακού συστήματος. Αυτοί οι γονείς ελπίζουν πως απλά θα αλλάξει η τύχη τους.
- Υπάρχουν γονείς που βλέπουν το πρόβλημα ως «θέλημα της μοίρας». Αυτοί οι γονείς τηρούν μια παθητική στάση. Πιστεύουν ότι όλα όσα συμβαίνουν είναι πέρα από τον έλεγχό τους. Δέχονται τις ιατρικές συμβουλές και τις παρεμβάσεις που προτείνουν χωρίς όμως να αναζητούν περισσότερες πληροφορίες που αφορούν το πρόβλημα του παιδιού τους.
- Μια άλλη ερμηνεία που δίνεται από τους γονείς είναι η «τιμωρία». Αντιλαμβάνονται τη ζωή από μια πολύ αρνητική απαισιόδοξη οπτική γωνία. Νιώθουν έντονα το αίσθημα της ενοχής αλλά και της αδικίας κι εκδηλώνουν επιθετικότητα προς το περιβάλλον τους. Αυτή η ομάδα προσαρμόζεται πιο δύσκολα στη νέα πραγματικότητα.
- Στερεότυπα φύλου: ο αντίκτυπος στην ανάπτυξη των παιδιών - 16 Ιανουαρίου, 2023
- Τρεις βιβλιοπροτάσεις για το 2023 - 28 Δεκεμβρίου, 2022
- Σωματική τιμωρία: κακοποιεί σώμα και πνεύμα - 21 Νοεμβρίου, 2022