Γεννιόμαστε τυχεροί;

Σίγουρα θα έχετε ακούσει πολλές φορές ανθρώπους γύρω σας να παραπονιούνται πως είναι εξαιρετικά άτυχοι στην προσωπική τους ζωή, όπως αντίστοιχα θα έχετε ακούσει –ή ακόμη και παρατηρήσει- αντίστοιχα άλλους να είναι εξαιρετικά τυχεροί. Οι μεν άτυχοι είναι συνήθως την λάθος ώρα στο λάθος μέρος, ενώ οι τυχεροί φαίνεται να πέφτουν συνέχεια πάνω σε ευκαιρίες για την προσωπική ή επαγγελματική τους ζωή. Ισχύει όμως κάτι τέτοιο; Υπάρχει αυτός ο απόκοσμος παράγοντας που ονομάζουμε τύχη ή μήπως όλες αυτές οι παρατηρήσεις οφείλονται σε άλλους, πιο πεζούς, παράγοντες;

Ο Δρ. Wiseman στο βιβλίο του Quirkology [1]R. Wiseman (2007), Quirkology: How We Discover the Big Truths in Small Things περιγράφει ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα που είχε κάνει παλαιότερα πάνω στο θέμα. Δημιούργησε ένα ερωτηματολόγιο αξιολόγησης της «τύχης» κάποιου και το έδωσε σε μια ομάδα συμμετεχόντων, οι οποίοι πίστευαν ότι λάμβαναν συμμετοχή σε ένα πείραμα παρατηρητικότητας. Στη συνέχεια τους κατέταξε σε δύο ομάδες: τυχερούς και άτυχους. Έδωσε σε όλους τους συμμετέχοντες μια εφημερίδα και τους ζήτησε να μετρήσουν πόσες φωτογραφίες φιλοξενούσε στις σελίδες της. Πέραν των φωτογραφιών όμως, η εφημερίδα περιείχε και ένα διαφημιστικό banner το οποίο με μια μεγάλη και ευδιάκριτη γραμματοσειρά έγραφε: «Πείτε στον πειραματιστή ότι είδατε αυτή την διαφήμιση και κερδίστε άλλες 100£ για τη συμμετοχή σας στο πείραμα».

Αυτό που βρήκε ο πειραματιστής είναι ότι οι «τυχεροί» συμμετέχοντες εντόπιζαν πολύ συχνότερα την διαφήμιση σε σχέση με τους «άτυχους». Το συμπέρασμα στο οποίο έφτασε ο ερευνητής ήταν πως οι «τυχεροί» άνθρωποι είναι απλά πιο χαλαροί, ανοιχτοί στις ευκαιρίες και πιο παρατηρητικοί, με αποτέλεσμα αν μην αφήνουν ευκαιρία να πάει χαμένη. Αντίθετα, οι «άτυχοι» τείνουν να κλείνουν τον γνωστικό τους ορίζοντα, είναι λιγότερο παρατηρητικοί και πιο αγχωμένοι, με αποτέλεσμα να χάνουν τις ευκαιρίες που τους παρουσιάζονται.

Σε ένα δεύτερο πείραμα ο Δρ. Wiseman, προσπάθησε να ερευνήσει την υπόθεση πως η ημερομηνία γέννησης παίζει σημαντικό ρόλο στην «τύχη» κάποιου. Τέτοιου είδους υποθέσεις είναι συνηθισμένες για όποιους πιστεύουν στα ζώδια και την αστρολογία. Και πάλι κατασκεύασε ένα ερωτηματολόγιο αξιολόγησης της «τύχης» και το έδωσε σε μια μεγάλη ομάδα συμμετεχόντων (περίπου 40.000 άτομα). Ανάμεσα στις άλλες πληροφορίες που ζητούσαν στο ερωτηματολόγιο οι συμμετέχοντες έπρεπε να σημειώσουν και τον μήνα γέννησής τους. Αυτό το οποίο βρήκε η ομάδα του Δρ. Wiseman ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον.

Η τύχη των συμμετεχόντων είχε διακυμάνσεις ανάλογα με τον μήνα γέννησής τους. Οι πιο «τυχεροί» γεννιόντουσαν τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες, ενώ οι πιο «άτυχοι» τους φθινοπωρινούς και τους χειμερινούς μήνες.

Προσπαθώντας να εξηγήσουν τα αποτελέσματα, οι ερευνητές κατασκεύασαν μια νέα υπόθεση η οποία βασίζονταν σε μια απλή ιδέα. Οι πρώτοι μήνες της ζωής μας είναι σημαντικοί για την ανάπτυξή μας. Οι πρώτες μας εικόνες, γεύσεις, αισθήσεις, τα συναισθήματα που λαμβάνουμε από τους γύρω μας κτλ έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην μετέπειτα ανάπτυξή μας. Σύμφωνα με την υπόθεσή, αυτοί οι οποίοι γεννιούνται τους καλοκαιρινούς μήνες είναι πιο ανοιχτοί στις νέες εμπειρίες καθώς ως νεογνά οι γονείς τους ήταν πιο χαλαροί μαζί τους: έβλεπαν περισσότερο κόσμο, μετακινούνταν περισσότερο εκτός σπιτιού. Πέραν αυτού, η αίσθηση της καλής θερμοκρασίας τους δημιουργούσε ευφορία. Αντίθετα, αυτοί που γεννιούνται τους χειμερινούς μήνες τείνουν να έχουν διαφορετικές εμπειρίες ως νεογνά: βλέπουν λιγότερο κόσμο, συνήθως είναι κλεισμένοι σε έναν κλειστό χώρο και έχουν την αίσθηση της ψυχρής θερμοκρασίας (κάτι που σηματοδοτεί ένα αρνητικό περιβάλλον).

Για να ερευνήσουν εάν αυτή η υπόθεσή τους είναι σωστή, οι ερευνητές επανέλαβαν την έρευνα, αλλά αυτή τη φορά στην Νέα Ζηλανδία, όπου οι θερμοί μήνες είναι από Σεπτέμβριο έως Φεβρουάριο και οι ψυχροί από Μάρτιο έως Αύγουστο. Εάν η υπόθεση της θερμοκρασίας είναι σωστή, οι ερευνητές ανέμεναν τα αποτελέσματα να αντιστραφούν: αυτοί που γεννιούνται τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες στη Νέα Ζηλανδία θα έπρεπε να είναι «άτυχοι», ενώ αντίθετα αυτοί οι οποίοι γεννιούνται τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες θα έπρεπε να είναι πιο «τυχεροί». Αντίθετα, εάν υπάρχουν κάποιοι άλλοι παράγοντες που καθορίζουν την «τύχη» κάποιου, όπως π.χ. το ζώδιο υπό το οποίο γεννιέται κάποιος, τότε δεν θα έπρεπε να βρεθούν διαφορετικά αποτελέσματα ανάμεσα στις δύο έρευνες. Φυσικά, αυτό το οποίο έδειξε η δεύτερη έρευνα είναι πως οι «τυχεροί» στην Νέα Ζηλανδία είναι όσοι γεννιούνται τους θερμούς μήνες (Σεπτέμβριος-Φεβρουάριος), ενώ «άτυχοι» όσοι γεννιούνται τους ψυχρούς μήνες (Μάρτιος-Αύγουστος).

Οπότε, κλείνοντας, θα πρέπει να τονίσουμε δύο σημαντικά συμπεράσματα των ερευνών που παρουσιάσαμε. Δεν υπάρχει κάτι απόκοσμο στην «τύχη» ή την «ατυχία» κάποιου. Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον αριθμό των ευκαιριών που συναντάμε και αξιοποιούμε στη ζωή μας εξαρτάται από την ανάπτυξη της προσωπικότητάς, η οποία με τη σειρά της επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουμε, αλλά και –φυσικά- οι προσπάθειες που κάνουμε να παραμένουμε ανοιχτόμυαλοι και δεκτικοί σε νέα και απροσδόκητα ερεθίσματα. Μπορεί να νοιώθουμε «τυχεροί» ή «άτυχοι», αλλά με λίγη προσπάθεια μπορούμε να αποκτήσουμε έλεγχο πάνω σε αυτή την περίεργη πτυχή της ζωής μας.

Εικόνες  

Το κείμενο προσφέρεται με άδεια ""Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές". Μπορείτε να αντιγράψετε και να μοιραστείτε το κείμενο δίχως να το αλλάξετε και αποκλειστικά για μη εμπορική χρήση, μόνο εφόσον αναφέρετε τον συντάκτη και την πηγή. Για οποιαδήποτε άλλη χρήση και άρση των περιορισμών απαιτείται η γραπτή άδεια του συντάκτη.

Δημήτρης Αγοραστός

Πηγές / Διαβάστε περισσότερα

Πηγές / Διαβάστε περισσότερα
1 R. Wiseman (2007), Quirkology: How We Discover the Big Truths in Small Things

Δημήτρης Αγοραστός

Ψυχολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Σχολική Ψυχολογία (ΑΠΘ) και στις Νευροσυμπεριφορικές Επιστήμες (University of Tuebingen). Ασχολείται με την ανάπτυξη ψυχοεκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, την αξιολόγησή τους στα πλαίσια εντοπισμού και αντιμετώπισης μαθησιακών και ψυχοσυναισθηματικών δυσκολιών, αλλά και την υποστήριξη της σχολικής κοινότητας εν τω συνόλω. Επιπλέον, μέσα από τις δομές και τις υπηρεσίες στις οποίες εργάζεται, παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και παιδιών.Έχει εμπειρία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Ίσως σας ενδιαφέρουν…