Το σύνδρομο Tourette
Το σύνδρομο Tourette αναφέρεται σε μια νευρολογική διαταραχή της συμπεριφοράς με κύριο χαρακτηριστικό της γνώρισμα τις σπασμωδικές κινήσεις του κεφαλιού και τη βωμολοχία. Η διαταραχή περιγράφτηκε για πρώτη φορά από τον Γάλλο νευροφυσιολόγο George Gilles de la Tourette, ο οποίος το 1885 έγραψε ένα σύγγραμμα για εννέα περιπτώσεις ασθενών που παρουσίαζαν την κλινική εικόνα του συνδρόμου. Το σύνδρομο Tourette εμφανίζεται πριν την εφηβεία (<15 έτη) και πιο συχνά στα αγόρια, παρά στα κορίτσια. Ενώ δεν είναι επικίνδυνο για την σωματική υγεία του πάσχοντος, του δημιουργεί αρκετά προβλήματα στην κοινωνική και επαγγελματική του ζωή .
Τα κλινικά συμπτώματα περιλαμβάνουν κυρίως τικ του κεφαλιού, των ώμων και του στόματος, βλεφάρισμα των οφθαλμών, ακούσιες μιμήσεις των κινήσεων άλλων ανθρώπων και -κυρίως- βωμολοχία. Επίσης, το σύνδρομο μπορεί να εμφανιστεί και με φωνητικά τικ όπως γρυλίσματα, ρουθουνίσματα και επανάληψη λέξεων [1]Λίζα Βάρβογλη (2006). Εξερευνώντας τους λαβύρινθους του εγκεφάλου. Κεφάλαιο 4, Ενότητα 9: “Σύνδρομο του Tourette”. Εκδόσεις Καστανιώτη . Παρόλο που το άτομο έχει τη δυνατότητα να καταστείλει τις κινήσεις και τη βωμολοχία, νιώθει την ανάγκη να μην το κάνει. Πολύ συχνά -ιδιαίτερα σε προχωρημένα στάδια- οι ασθενείς που πάσχουν από το σύνδρομο του Tourette εμφανίζουν και συμπτώματα ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, με αποτέλεσμα η θεραπεία τους να γίνεται ακόμη πιο δύσκολη.
[youtube: http://www.youtube.com/watch?v=F2gayGvodpc]
Διαγνωστικά Κριτήρια
Σύμφωνα με το DSM-IV-TR [2]Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – Fourth Edition (DSM-IV – Text Revision). American Psychiatric Association, Washington D.C., 2000 , τα διαγνωστικά κριτήρια για το σύνδρομο Tourette είναι τα ακόλουθα:
- Το άτομο έχει παρουσιάζει τόσο λεκτικά όσο και κινητικά τικ, αλλά όχι απαραίτητα ταυτόχρονα.
- Τα τικ λαμβάνουν χώρα πολλές φορές μέσα σε μια μέρα, σχεδόν σε καθημερινή βάση για περίοδο μεγαλύτερη του ενός έτους. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου τα τικ δεν υποχώρησαν για διάστημα μεγαλύτερο των 3 συνεχόμενων μηνών.
- Η έναρξη του συνδρόμου ήταν πριν την ηλικία των 18 ετών.
- Τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται ως αποτέλεσμα κατάχρησης ουσιών (π.χ. ναρκωτικά ή διεγερτικά) και δεν οφείλονται σε κάποιο γενικότερο πρόβλημα υγείας (π.χ. Σύνδρομο του Huntington)
Αίτια
Δεν έχουν αποκαλυφθεί ακόμη τα ακριβή αίτια που προκαλούν το σύνδρομο Tourette, αλλά πρόκειται προφανώς για δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος [3]Berardelli, A. et al. (2003). Pathophysiology of tics and Tourette’s Syndrome. Journal of Neurology, 250, 781-787. . Οι μέχρι τώρα έρευνες δείχνουν ότι η αλοπεριδόλη μειώνει θεαματικά τα συμπτώματα, γεγονός που καταδεικνύει δυσλειτουργία του ντοπαμινεργικού μηχανισμού, μιας και η εν λόγω ουσία είναι ανταγωνιστής της ντοπαμίνης.
Η δυσλειτουργία επικεντρώνεται κυρίως στα βασικά γάγγλια, την κυρίως περιοχή του ντοπαμινεργικού μηχανισμού για τον έλεγχο των κινήσεων, μιας και έχει βρεθεί πως τα άτομα με σύνδρομο Tourette παρουσιάζουν μειωμένο όγκο στα βασικά γάγγλια. Πέραν αυτού, το μεσολόβιο φαίνεται πως παίζει το δικό του ρόλο στην εμφάνιση των συμπτωμάτων, καθώς άτομα με αυτό το σύνδρομο έχουν εμφανείς ανωμαλίες στις νευρικές οδούς που ενώνουν τα δύο ημισφαίρια.
Τέλος, το σύνδρομο σχετίζεται και με μειωμένο όγκο φαιάς ουσίας και μεταβολικές διαταραχές στο μετωπιαίο λοβό των πασχόντων.
Θεραπεία
Δύο ειδών προσεγγίσεις χρησιμοποιούνται ευρέως για την καταπολέμηση του συνδρόμου Tourette. Η πρώτη φυσικά είναι η φαρμακοθεραπεία, κυρίως με αλοπεριδόλη, η οποία μειώνει δραστικά τα συμπτώματα για το 80-90% των ασθενών. Με μειωμένα τα συμπτώματα ο ασθενής μπορεί ευκολότερα να προχωρήσει στην γνωστική ψυχοθεραπεία, η οποία ως σκοπό έχει να βοηθήσει το άτομο να ελέγχει τα συμπτώματα σε περίπτωση επανεμφάνισής τους. Επίσης, η γνωστική ψυχοθεραπεία έχει ως σκοπό την μάθηση μιας ανταγωνιστικής αντίδρασης, η οποία σκοπό έχει να αντικαταστήσει το τικ με κάποια άλλη -ελεγχόμενη- πράξη.
Ο συνδυασμός φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας είναι ο ενδεικτικός για το εν λόγω σύνδρομο.
Εικόνα:
Positron emission tomography image of a human brain, by BlantanNews
]]>
- Για μια ασφαλέστερη Ψυχολογία στην Ελλάδα - 3 Ιουνίου, 2022
- Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη μακροζωία - 14 Μαΐου, 2022
- Αυτισμός και εγκέφαλος: ο ρόλος της αμυγδαλής - 2 Απριλίου, 2022
Πηγές / Διαβάστε περισσότερα
| ↑1 | Λίζα Βάρβογλη (2006). Εξερευνώντας τους λαβύρινθους του εγκεφάλου. Κεφάλαιο 4, Ενότητα 9: “Σύνδρομο του Tourette”. Εκδόσεις Καστανιώτη |
|---|---|
| ↑2 | Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – Fourth Edition (DSM-IV – Text Revision). American Psychiatric Association, Washington D.C., 2000 |
| ↑3 | Berardelli, A. et al. (2003). Pathophysiology of tics and Tourette’s Syndrome. Journal of Neurology, 250, 781-787. |