Παροχή Α’ βοηθειών ψυχικής υγείας
Η πρόσφατη τραγωδία με τις πυρκαγιές στην Αθήνα οδήγησε σε μια άμεση ανταπόκριση του κοινού για την κάλυψη των πρώτων αναγκών των πληγέντων. Μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα, χιλιάδες συμπολίτες μας έσπευσαν να δωρίσουν τρόφιμα, ρουχισμό, παπούτσια και άλλα είδη για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες τους [1]Lifo.gr:Συγκινητικό το κύμα αλληλεγγύης για τους πυρόπληκτους της ανατολικής Αττικής , ενώ υπήρξε και ένα μεγάλο κύμα υποστήριξης μέσω αιμοδοσίας [2]Banks.gr: «Ρεκόρ» αιμοδοσίας για τους πληγέντες από τις φωτιές . Ταυτόχρονα, ομάδες εθελοντών, διεθνείς και εγχώριες ανθρωπιστικές οργανώσεις παρουσιάστηκαν στο σημείο για να βοηθήσουν στην αναζήτηση των αγνοουμένων, την καταγραφή των ζημιών, στο συντονισμό της παροχής υλικής βοήθειας, την κάλυψη των ιατρικών αναγκών αλλά και την ψυχολογική υποστήριξη των πληγέντων [3]Ellhnika Hoaxes: Είναι αλήθεια πως οι ΜΚΟ που τρέχουν για τους «λαθροεισβολείς» δεν βοήθησαν τους Έλληνες πυρόπληκτους; [4]Ψυχολογείν: Λειτουργία κέντρου ψυχολογικής υποστήριξης στο Κέντρο Υγείας του Δήμου Ραφήνας.
Η παροχή ψυχολογικής υποστήριξης σε περιπτώσεις καταστροφών δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Τις περισσότερες φορές αυτοί οι οποίοι καλούνται να αντιμετωπίσουν πρώτοι τους πληγέντες μιας καταστροφής δεν είναι προσωπικό με ειδίκευση στην ψυχική υγεία. Είναι οι διασώστες, ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό, υπάλληλοι δήμων, αστυνομικοί κ.α. Παρόλα αυτά, υπάρχει η ανάγκη μιας άμεσης, πρώτης ψυχολογικής υποστήριξης που θα εξασφαλίσει ότι οι πληγέντες θα ακουστούν, θα βρουν το χώρο να περάσουν το πρώτο σοκ και να κατανοήσουν τις επιλογές βοήθειας που μπορούν να λάβουν από εδώ και πέρα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας [5]WHO: Psychological first aid: Guide for field workers ορίζει τις πρώτες βοήθειες ψυχικής υγείας (Α’ ΒΨΥ) ως μια ανθρώπινη, ενθαρρυντική ανταπόκριση σε έναν συνάνθρωπο που υποφέρει και μπορεί να χρειάζεται στήριξη. Βλέπουμε πως ήδη ο ορισμός δεν αναφέρεται σε ειδικές ψυχοθεραπευτικές ή ψυχοεκπαιδευτικές διαδικασίες, αλλά στο πιο απλό επίπεδο ανθρώπινης παρέμβασης με στόχο τη βασική στήριξη ατόμων που αντιμετώπισαν δύσκολες και απειλητικές για τη ζωή τους καταστάσεις.
Κατά την διαδικασία παροχής Α’ ΒΨΥ γίνεται μια καταγραφή των βασικών αναγκών και ανησυχιών του ατόμου, αλλά και παροχή βοήθειας για την κάλυψη των βασικών αναγκών για τροφή, νερό και πληροφορίες σχετικά με τις επιλογές που έχει το άτομο. Επίσης, μέρος της παροχής Α’ΒΨΥ είναι η διασύνδεση του ατόμου με τις υπάρχουσες υπηρεσίες που μπορούν να τον εξυπηρετήσουν αλλά και η προστασία τους από περαιτέρω βλάβες, ειδικά εάν το άτομο ανήκει σε κάποια ευάλωτη ομάδα πληθυσμού (παιδιά, ηλικιωμένοι, άτομα με ειδικές ανάγκες, άτομα με αυτοκτονικές τάσεις κ.α.).
Παρόλο που γίνεται ιδιαίτερη μνεία στις ειδικές κατηγορίες πληθυσμού που είναι πιο ευάλωτες, δεν θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι οι Α’ΒΨΥ απευθύνεται αποκλειστικά σε αυτές τις ομάδες. Αντίθετα, σκοπός όσων παρέχουν Α’ΒΨΥ είναι η παροχή βοήθειας σε όλους όσους έχουν βιώσει πρόσφατα κάποια σοβαρά τραυματικά γεγονότα και έχουν εκφράσει την επιθυμία τους να λάβουν την υποστήριξη που μπορεί να τους προσφερθεί. Σε καμία περίπτωση δεν παρέχονται οποιεσδήποτε υπηρεσίες εφόσον ο επωφελούμενος δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο.
Ένα από τα θετικά χαρακτηριστικά των Α’ ΒΨΥ είναι ότι καθώς δεν είναι κάποια απαιτητική διαδικασία από άποψη πόρων, μπορεί να διεξαχθεί σχεδόν σε οποιοδήποτε μέρος, αρκεί αυτό να είναι αρκετά ήσυχο, να κάνει τους ωφελούμενους να αισθάνονται άνετα και ειδικά σε πολύ ευάλωτες περιπτώσεις, να εξασφαλίζουν την εχεμύθεια. Η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει είτε άμεσα μετά από το τραυματικό γεγονός, είτε μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα που εξαρτάται από το πότε είναι ασφαλές να προσφερθεί τέτοιου είδους βοήθεια αλλά και την επιθυμία των πληγέντων.
Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η παροχή Α’ ΒΨΥ δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να εμποδίζει το έργο των αρμόδιων αρχών που καλούνται να αντιμετωπίσουν την κρίση. Αυτές συνήθως είναι η πυροσβεστική, η αστυνομία, η ομάδα διάσωσης, ο στρατός ή κάποια άλλη τοπική οργάνωση. Σε καμία περίπτωση ο πάροχος Α’ ΒΨΥ δεν είναι εκεί για να αντικαταστήσει το ρόλο των διαχειριστών της κρίσης και γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τα όρια του ρόλου του. Εξάλλου για την παροχή Α’ ΒΨΥ απαιτείται σχετική εκπαίδευση και συνεχής εποπτεία στη διαχείριση περιστατικών, καθώς είναι ένας ιδιαίτερα απαιτητικός ρόλος για τον οποίο το ίδιο το άτομο χρειάζεται υποστήριξη ακόμη και σε προσωπικό επίπεδο.
Οι Α’ ΒΨΥ δεν αντικαθιστά άλλες εξειδικευμένες υπηρεσίες, αλλά είναι η πρώτη γραμμή ανακούφισης και πληροφόρησης που λαμβάνουν οι πληγέντες και για το λόγο αυτό είναι εξίσου σημαντικές. Το γεγονός ότι όλοι μπορούν να εκπαιδευτούν σε αυτές, ανεξάρτητα από την ειδικότητά τους, τις καθιστά μία πρώτη επιλογή για εκπαίδευση όσων εμπλέκονται σε διασώσεις ή καλούνται να στηρίξουν τοπικές αρχές στη διαχείριση κρίσεων και φυσικών καταστροφών.
Εισαγωγική Εικόνα
- Το νευροψυχολογικό προφίλ ατόμων με δυσλεξία - 16 Νοεμβρίου, 2023
- Υποστήριξη παιδιών με ιδεοψυχαναγκαστική συμπεριφορά - 7 Οκτωβρίου, 2023
- Νέα σχολική χρονιά: πως μπορούμε να υποστηρίξουμε τους μαθητές στο ξεκίνημά τους; - 1 Σεπτεμβρίου, 2023
Πηγές / Διαβάστε περισσότερα
