Βρέφη δύο ημερών έχουν ήδη ανεπτυγμένες κάποιες βασικές γλωσσικές δομές

Ένα από τα ερωτήματα που απασχολεί πολλούς αναπτυξιακούς ψυχολόγους και γλωσσολόγους είναι και αυτό της απόκτησης της γλώσσας. Ερχόμαστε στον κόσμο έτοιμοι με κάποιο κοινό βιολογικό μηχανισμό, προδιατεθειμένοι να αναπτύξουμε συγκεκριμένες γλωσσικές ικανότητες -όπως π.χ. υποστηρίζει ο Τσόμσκι με τη θεωρία του περί βιολογικών καταβολών της γλωσσικής σύνταξης- ή είμαστε tabularasaκαι μαθαίνουμε αποκλειστικά και μόνο βάσει της εμπειρίας, όπως υποστηρίζουν οι συμπεριφοριστές; Εδώ και δεκαετίες η επιστημονική κοινότητα βρίσκει επιχειρήματα και δεδομένα υπέρ της μίας ή της άλλης θεωρητικής προσέγγισης, με τους περισσότερους ειδικούς να συμφωνούν πως η αλήθεια κρύβεται κάπου στη μέση. Ναι μεν έχουμε έναν εγγενή βιολογικό μηχανισμό, αλλά το εάν θα αναπτυχθεί ή όχι η γλώσσα και ο βαθμός ανάπτυξής της εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από το περιβάλλον του παιδιού. Ποια είναι όμως τα όρια αυτού του μηχανισμού; Πόσο ισχυρός είναι;

Αμερικανοί ερευνητές προσπάθησαν να ρίξουν περισσότερο φως σε αυτό το θέμα, διεξάγοντας μια ενδιαφέρουσα έρευνα με βρέφη ηλικίας μόλις δύο ημερών [1]Psyblog: “How We Know Babies Are Born With The Structure of Language” ! Στην έρευνά τους, οι επιστήμονες έπαιξαν στα βρέφη κάποιες μαγνητοφωνημένες φωνές να λένε συγκεκριμένες ψευδολέξεις που περιείχαν συλλαβές, άλλες που είναι πολύ συνηθισμένες στις γλώσσες παγκοσμίως (π.χ. μπλ) και άλλες που είναι λιγότερο συνηθισμένες (π.χ. λμπ). Αξιοποιώντας μία μη παρεμβατική μέθοδο καταγραφής της εγκεφαλικής λειτουργίας (Near Infrared Spectroscopy – NIRS) προσπάθησαν να δουν εάν ο εγκέφαλος των βρεφών αντιδρά διαφορετικά στις δύο περιπτώσεις [2]Gómez, D. M., Berent, I., Benavides-Varela, S., Bion, R. A. H., Cattarossi, L., Nespor, M., & Mehler, J. (2014). Language universals at birth. Proceedings of the National Academy of Sciences, 201318261. doi:10.1073/pnas.1318261111 . Αυτό που βρήκαν ήταν ότι πράγματι όχι μόνο υπήρχε διαφοροποίηση στην λειτουργία του εγκεφάλου στις δύο περιπτώσεις, αλλά μάλιστα η διαφοροποιημένη εγκεφαλική δραστηριότητα παρουσιάστηκε στις ευρύτερες περιοχές του αριστερού ημισφαιρίου που σχετίζονται με την γλωσσική ανάπτυξη! Παρόμοιες έρευνες έχουν γίνει και στο παρελθόν με ενήλικες, οι οποίες είχαν ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα. Είναι η πρώτη φορά όμως που μια τέτοια έρευνα λαμβάνει χώρα σε τόσο μικρά βρέφη.

Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα ο εγκέφαλός μας είναι έτοιμος να επεξεργαστεί γλωσσικό κώδικα λίγες ώρες μετά την γέννηση, κάτι που υπογραμμίζει την σημαντικότητα και την έκταση του βιολογικού μηχανισμού ανάπτυξης της γλώσσας στους ανθρώπους. Ο άνθρωπος είναι ο μοναδικός οργανισμός στον πλανήτη που επικοινωνεί με έναν τόσο περίπλοκο γλωσσικό κώδικα. Η σημαντικότητα αυτού του κώδικα για την επιβίωση του είδους μας μέσα στα πλαίσια της ομάδας θεωρείται δεδομένη και αυτό εξηγεί την ξεκάθαρη γενετική κωδικοποίηση του μηχανισμού που τον εξασφαλίζει.

Εισαγωγική Φωτογραφία

Το κείμενο προσφέρεται με άδεια ""Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές". Μπορείτε να αντιγράψετε και να μοιραστείτε το κείμενο δίχως να το αλλάξετε και αποκλειστικά για μη εμπορική χρήση, μόνο εφόσον αναφέρετε τον συντάκτη και την πηγή. Για οποιαδήποτε άλλη χρήση και άρση των περιορισμών απαιτείται η γραπτή άδεια του συντάκτη.

Δημήτρης Αγοραστός

Δημήτρης Αγοραστός

Ψυχολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Σχολική Ψυχολογία (ΑΠΘ) και στις Νευροσυμπεριφορικές Επιστήμες (University of Tuebingen). Ασχολείται με την ανάπτυξη ψυχοεκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους, καθώς και με την αξιολόγησή τους στα πλαίσια εντοπισμού και αντιμετώπισης μαθησιακών και ψυχοσυναισθηματικών δυσκολιών. Επιπλέον, μέσα από τις δομές και τις υπηρεσίες στις οποίες εργάζεται, παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και παιδιών.Έχει εμπειρία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Μπορεί επίσης να σας αρέσει...