Οι φωνές των ψευδαισθήσεων αλλάζουν συναισθηματική χροιά ανάλογα με το κοινωνικό περιβάλλον
Οι ακουστικές ψευδαισθήσεις είναι ένα σύμπτωμα που συναντάται σε διάφορες ψυχικές διαταραχές. Υπολογίζεται ότι περίπου 3 στα 4 άτομα που διαγιγνώσκονται με σχιζοφρένεια αναφέρουν ότι έχουν ακουστικές παραισθήσεις, ένα σύμπτωμα που το αντιμετωπίζουν και τα άτομα με διπολική διαταραχή (20%-50%), με μείζων καταθλιπτική διαταραχή (10%) αλλά και με Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (5%). Πέραν των ψυχικών διαταραχών οι ακουστικές παραισθήσεις μπορούν να προκληθούν από μια σειρά άλλων οργανικών και νευρολογικών παθήσεων, όπως είναι η επιληψία των κροταφικών λοβών, άνοια, εγκεφαλικές βλάβες λόγω τραυματισμού, εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρκίνου. [1]Flavie Waters. “AuditoryHallucinationsinPsychiatricIllness”. Psychiatric Times.
Οι ακουστικές παραισθήσεις όμως δεν εμφανίζονται αποκλειστικά και μόνο σε άτομα με ψυχικές διαταραχές. Υπολογίζεται ότι στις δυτικές κοινωνίες ένα ποσοστό 10% – 40% των ατόμων χωρίς ψυχικές διαταραχές αναφέρουν ότι έχουν βιώσει κάποια ακουστική ψευδαίσθηση τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους. Συνήθως αυτές οι παραισθήσεις λαμβάνουν χώρα λίγο πριν τον ύπνο ή λίγο πριν ξυπνήσουμε, όπως επίσης μπορούν να εμφανιστούν και μετά από μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ.
Παρόλο λοιπόν που οι ακουστικές παραισθήσεις ακούγονται τρομακτικές και οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι δεν μας αφορούν, βλέπουμε ότι είναι κομμάτι της καθημερινότητας αρκετών συνανθρώπων γύρω μας ή ακόμη και της δικής μας ζωής σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις. Αυτός είναι και ο λόγος που η επιστημονική κοινότητα έχει προσεγγίσει το θέμα των ακουστικών παραισθήσεων από πολλές οπτικές γωνίες: την βιολογική καταβολή, τα περιγεννητικά και περιβαλλοντικά αίτια κτλ. Μια ανθρωπολόγος από το πανεπιστήμιο του Στανφορντ αποφάσισε να ερευνήσει την κοινωνική διάσταση του θέματος. Πιο συγκεκριμένα, θέλησε να δει εάν το κοινωνικό περιβάλλον αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο γίνονται αντιληπτές οι ακουστικές ψευδαισθήσεις. Οι άνθρωποι στις ΗΠΑ ακούν διαφορετικές φωνές από τους ανθρώπους στην Αφρική και την Ασία; Σε τι βαθμό η κουλτούρα επηρεάζει το περιεχόμενο των ψευδαισθήσεων αυτών;
Για να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα κατέγραψε τα ατομικά, ποιοτικά χαρακτηριστικά των ακουστικών ψευδαισθήσεων από δείγμα ατόμων στις ΗΠΑ, την Γκάνα και την Ινδία και τα συνέκρινε μεταξύ τους σε επίπεδο εθνικότητας [2]Luhrmann, T. M., Padmavati, R., Tharoor, H., & Osei, A. (2014). Differences in voice-hearing experiences of people with psychosis in the USA, India and Ghana: interview-based study. The British Journal of Psychiatry: The Journal of Mental Science. doi:10.1192/bjp.bp.113.139048 [3]C. Parker. “Hallucinatory ‘voices’ shaped by local culture, Stanford anthropologist says”. StanfordNews. Το δείγμα της έρευνας περιλάμβανε άτομα με σχιζοφρένεια από αυτές τις χώρες, ηλικίας 34 ετών κατά μέσο όρο, ενώ η ερευνητική ομάδα κατέγραψε την συχνότητα των παραισθήσεων, το περιεχόμενό τους (βίαιο ή μη, δίνουν εντολές ή όχι κτλ), την πεποίθηση των ασθενών για την προέλευση/αιτία των φωνών αλλά και τα συναισθήματα που τους προκαλούν.
Αυτό που βρήκε η ομάδα είναι πως το κοινωνικό περιβάλλον παίζει καταλυτικό ρόλο στην μορφή που λαμβάνουν οι ακουστικές παραισθήσεις. Συγκεκριμένα, οι φωνές στις ΗΠΑ έτειναν να είναι πιο βίαιες και αρνητικές, έδιναν εντολές στα άτομα και συχνά τους έβριζαν ή τους υποτιμούσαν, δημιουργώντας τους όπως είναι φυσιολογικό μια σειρά από αρνητικά συναισθήματα. Συχνά μιλούσαν για την προέλευση των ψευδαισθήσεων με όρους ιατρικούς και φυσιολογίας και τις απέδιδαν σε νευρολογικά αίτια.
Από την άλλη πλευρά, οι συμμετέχοντες στην Γκάνα και την Ινδία έτειναν να έχουν πιο θετικές εμπειρίες από τις παραισθήσεις τους. Τις αντιμετώπιζαν ως επικοινωνία με τον Θεό, ενώ οι φωνές ήταν κυρίως ήρεμες, ακουγόντουσαν σαν να προέρχονται από σεβάσμια μέλη των οικογενειών τους (γέρους ή γονείς) και δεν τους έδιναν εντολές, αλλά ήταν πιο «παιχνιδιάρικες» και τους παρότρυναν να εμπλακούν σε ευχάριστες εμπειρίες όπως π.χ. να κάνουν έρωτα. Σε γενικές γραμμές οι φωνές στην Αφρική και την Ασία δεν έκαναν επίθεση στο Εγώ των ατόμων, αλλά αντίθετα ήταν πιο ήρεμες έως και υποστηρικτικές.
Οι ερευνητές αποδίδουν τις ποιοτικές διαφορές στην αντίληψη των ακουστικών ψευδαισθήσεων στις σαφείς διαφορετικές κοινωνικές καταβολές των ατόμων. Η δυτική κουλτούρα είναι μια κουλτούρα που έχει εξυψώσει το Εγώ των ατόμων και ενθαρρύνει την ατομικότητα και την σημαντικότητα να είναι κανείς διαφορετικός, να πετύχει, να είναι ανταγωνιστικός κτλ. Οι φωνές των ατόμων κάνουν μια σαφή επίθεση στο Εγώ των ατόμων γιατί αυτό είναι εξαιρετικά τονισμένο. Αντίθετα, στις κουλτούρες της Αφρικής και της Ασίας όπου δίνεται λιγότερη έμφαση στην ατομικότητα και μεγαλύτερη στην συλλογικότητα, τα άτομα έχουν ένα ποιοτικώς διαφορετικό Εγώ το οποίο δεν μπορεί να γίνει εύκολα στόχος προσωπικών επικρίσεων.
Αυτό το οποίο τονίζει η εν λόγω έρευνα είναι η σημαντικότητα του να λαμβάνουμε υπόψη το ποιοτικό περιεχόμενο των ακουστικών παραισθήσεων αλλά και το κοινωνικό περιβάλλον των ατόμων που τις εμφανίζουν εάν θέλουμε να κάνουμε μια πλήρη αξιολόγηση του συμπτώματος και να το αντιμετωπίσουμε με τον τρόπο που πρέπει. Η διαφοροποίηση στην αντιμετώπιση των παραισθήσεων επιβάλλεται, δεδομένου ότι δεν έχουν όλες τον ίδιο βαθμό επικινδυνότητας για το άτομο και το περιβάλλον του. Ίσα – ίσα, μπορούμε να πούμε πως σε κάποιες περιπτώσεις οι ακουστικές παραισθήσεις εφόσον είναι υποστηρικτικές μπορούν να λειτουργήσουν έως και θετικά στην αντιμετώπιση μιας ψυχικής διαταραχής όπως η σχιζοφρένεια.
Εισαγωγική Φωτογραφία
- Νέα Ψυχολογίας (30 Σεπτεμβρίου 2021) - 30 Σεπτεμβρίου, 2021
- Δυσκολίες όρασης: ψυχοκοινωνικές προκλήσεις - 23 Σεπτεμβρίου, 2021
- Κίνητρα: γιατί κάνουμε όσα κάνουμε; - 20 Ιουνίου, 2021
Πηγές / Διαβάστε περισσότερα