10 μύθοι για τον αυτισμό

1. Ο αυτισμός οφείλεται σε κακή ανατροφή

Δεν είναι λίγες οι φορές που οι γονείς αυτιστικών παιδιών έρχονται αντιμέτωποι με την αυστηρή κριτική τρίτων, οι οποίοι τους θεωρούν υπεύθυνους για την περίεργη συμπεριφορά των παιδιών τους. Τα άτομα αυτά δεν κατανοούν τη βιολογική φύση του αυτισμού, με αποτέλεσμα να πιστεύουν ότι τα αυτιστικά παιδιά έχουν απλά περίεργη και αντικοινωνική συμπεριφορά, λόγω ελλιπούς ή κακής ανατροφής από τους γονείς. Φυσικά αυτό δεν ισχύει, καθώς ο αυτισμός είναι μια διαταραχή με βιολογικό υπόβαθρο, όπως έχουν αποδείξει εκατοντάδες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών [1]Nixon, J. (2013). The Autism Spectrum in the 21st Century Exploring Psychology, Biology and Practice20131Roth, Ilona, with C. Barson, R. Hoekstra, G. Pasco, T. Whatson. The Autism Spectrum in the 21st Century Exploring Psychology, Biology and Practice . London: Jessica Kingsley 2010. , ISBN: 978‐1‐84905‐087‐6. Tizard Learning Disability Review Tizard Learning Disability Rev, 18(1), 50-51. [2]Randolph-Gips, M., & Srinivasan, P. (2012). Modeling autism: A systems biology approach. J Clin Bioinformatics Journal of Clinical Bioinformatics, 2(1), 17 [3]Gillberg, C., & Coleman, M. (2000). The biology of the autistic syndromes. London: Mac Keith Press. .

2. Ο αυτισμός είναι απλά μια φάση που περνάει το παιδί

Όπως είπαμε ήδη και πιο πάνω, ο αυτισμός έχει βιολογικό υπόβαθρο και υπάρχουν ενδείξεις κληρονομικότητας. Οπότε, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι τα αυτιστικά παιδιά δεν περνάνε απλά μια «φάση» η οποία θα περάσει με το χρόνο, αλλά αντίθετα θα ζουν σε όλη τους τη ζωή με τα αυτιστικά στοιχεία. Φυσικά, τα παιδιά μπορούν να μάθουν να διαχειρίζονται τα χαρακτηριστικά της διαταραχής και να βελτιώσουν την αυτοεξυπηρέτησή και τις κοινωνικές δεξιότητές τους, και κατά συνέπεια να έχουν μια πιο «φυσιολογική» εικόνα σε βάθος χρόνου [4]Schopler, E. (n.d.). Treatment for Autism. The Research Basis for Autism Intervention, 9-24. .

3. Ο αυτισμός οφείλεται στα παιδικά εμβόλια

Παρά την έντονη διάδοση φημών, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, από πλήθος «εναλλακτικών» πηγών ενημέρωσης ότι ο αυτισμός σχετίζεται με τον παιδικό εμβολιασμό και συγκεκριμένα με τα επίπεδα υδραργύρου στα εμβόλια, η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν έρευνες που να αποδεικνύουν κάτι τέτοιο. Μάλιστα η παραπληροφόρηση ώθησε την επιστημονική κοινότητα να κάνει έρευνες για την πιθανή συσχέτιση μεταξύ αυτισμού και εμβολιασμού οι οποίες προς το παρόν δείχνουν ότι αυτή η εικασία δεν έχει απολύτως καμία επιστημονική βάση [5]Taylor, L. E., Swerdfeger, A. L., & Eslick, G. D. (2014). Vaccines are not associated with autism: An evidence-based meta-analysis of case-control and cohort studies. Vaccine, 32(29), 3623-3629. . Άλλωστε εάν βρεθεί μια τέτοια συσχέτιση, οι επιστήμονες θα είναι οι πρώτοι που θα την αξιοποιήσουν προς την αντιμετώπιση των διαταραχών του φάσματος του αυτισμού.

4. Ο αυτισμός είναι μία ενιαία διαταραχή και όλοι οι αυτιστικοί συμπεριφέρονται το ίδιο

Ο αυτισμός δεν είναι μία ενιαία διαταραχή. Κάθε άτομο με αυτισμό έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και γι’ αυτό οι ειδικοί δεν μιλούν μεταξύ τους για «αυτισμό», αλλά για διαταραχές στο «φάσμα του αυτισμού». Υπάρχουν πολλά χαρακτηριστικά και κατά συνέπεια διάφορα διαγνωστικά κριτήρια σχετιζόμενα με τον αυτισμό και γι’ αυτό μιλάμε για ένα «φάσμα», από το οποίο άλλα χαρακτηριστικά είναι παρόντα στο ένα άτομο και άλλα σε ένα άλλο [6]Reber, M. (2012). The autism spectrum: Scientific foundations and treatment. Cambridge: Cambridge University Press. .

5. Τα άτομα με αυτισμό έχουν ιδιαίτερες ικανότητες

Συνήθως η εικόνα που δείχνουν τα ΜΜΕ και οι κινηματογραφικές ταινίες για τα άτομα με σύνδρομο στο φάσμα του αυτισμού είναι πως έχουν κάποιες ιδιαίτερες ικανότητες, συνήθως σχετιζόμενες με απομνημόνευση ή μαθηματικές ικανότητες. Πράγματι, υπήρξαν πάρα πολλά παραδείγματα ανθρώπων με κάποια μορφή αυτισμού οι οποίοι διέπρεψαν στον επιστημονικό τους τομέα. Αυτό υποδεικνύει ότι ο αυτισμός δεν επηρεάζει νοητικά το άτομο και ότι με τη σωστή στήριξη από το περιβάλλον και τις κατάλληλες ευκαιρίες μπορεί να ανακαλύψει και να ενισχύσει τις νοητικές του ικανότητες. Όμως, αυτά τα παραδείγματα που προβάλλονται από τα ΜΜΕ δεν αποδεικνύουν ότι όλα τα άτομα με αυτισμό έχουν ιδιαίτερες ικανότητες. Αυτά τα παραδείγματα είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Όπως οι διάνοιες ανάμεσα στα άτομα δίχως αυτισμό είναι ελάχιστο ποσοστό του πληθυσμού, αντίστοιχα ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις αυτιστικών ατόμων με τόσο ιδιαίτερες ικανότητες. Όπως και με τον υπόλοιπο πληθυσμό, το νοητικό πηλίκο των αυτιστικών ατόμων κυμαίνεται από τα χαμηλά έως και τα πιο υψηλά επίπεδα [7]Farley, M. A., Mcmahon, W. M., Fombonne, E., Jenson, W. R., Miller, J., Gardner, M., . . . Coon, H. (2009). Twenty-year outcome for individuals with autism and average or near-average cognitive abilities. Autism Res Autism Research, 2(2), 109-118. .

6. Τα αυτιστικά άτομα δεν αναπτύσσουν λεκτικές ικανότητες

Υπάρχει η εντύπωση σε πολλούς ότι ο αυτισμός σχετίζεται με περιορισμένες λεκτικές ικανότητες ή παντελή έλλειψη αυτών. Αυτό φυσικά δεν ισχύει. Εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις όπου ο αυτισμός συνυπάρχει -ή έχει εσφαλμένα διαγνωσθεί- με ξεχωριστές λεκτικές ή νοητικές διαταραχές, τα άτομα με αυτισμό αναπτύσσουν κανονικά το λόγο τους. Η αντίληψη ότι δεν έχουν λεκτικές ικανότητες ίσως να προέρχεται από το γεγονός ότι ο αυτισμός σχετίζεται με δυσκολίες στην επικοινωνία με τρίτους, κάτι που ως αποτέλεσμα έχει μερικές φορές τα αυτιστικά άτομα να μην μιλάνε εύκολα, ιδιαίτερα με αγνώστους [8]Koning, C., & Magill-Evans, J. (2001). Social and Language Skills in Adolescent Boys with Asperger Syndrome. Autism, 5(1), 23-36. .

7. Τα άτομα με αυτισμό δεν έχουν ενσυναίσθηση

Λόγω των μειωμένων κοινωνικών δεξιοτήτων, πολλοί πιστεύουν ότι τα άτομα με αυτισμό έχουν μειωμένη ικανότητα να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα των άλλων και να συμμετέχουν συναισθηματικά σε αυτά που συμβαίνουν γύρω τους. Η αλήθεια είναι ότι ο αυτισμός δεν συνεπάγεται μειωμένες συναισθηματικές ικανότητες. Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι ότι τα άτομα με αυτισμό έχουν ανάγκη να αγαπήσουν και να αγαπηθούν και γενικότερα να επενδύσουν συναισθηματικά, όπως όλοι μας. Για να το καταφέρουν αυτό όμως, μερικές φορές χρειάζονται ειδική υποστήριξη ώστε να μπορέσουν να διαχειριστούν τις μειωμένες κοινωνικές τους δεξιότητες οι οποίες είναι το ουσιαστικό εμπόδιο για μια καλύτερη συναισθηματική επικοινωνία με τους γύρω τους [9]Gutstein, S. E., & Sheely, R. K. (2002). Relationship development intervention with young children: Social and emotional development activities for Asperger syndrome, autism, PDD and NDL. London: Jessica Kingsley. .

8. Τα αυτιστικά άτομα δεν μπορούν να δημιουργήσουν σταθερές ή και ουσιαστικές σχέσεις με τους γύρω τους

Παρόλο που ο αυτισμός σχετίζεται με μειωμένες κοινωνικές δεξιότητες, αυτό δεν σημαίνει ότι τα αυτιστικά άτομα δεν είναι σε θέση να δημιουργήσουν βαθιές σχέσεις με τους σημαντικούς άλλους στο περιβάλλον τους. Όπως είπαμε ήδη, έχουν ανάγκη για σχέσεις όπως όλοι μας και οι περισσότεροι καταφέρνουν να τις αναπτύξουν ικανοποιητικά. Φυσικά, μπορούν να δυσκολευτούν περισσότερο από άλλα άτομα δίχως αυτισμό, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να το καταφέρουν [10]Willey, L. H., & Stanford, A. (2014). Asperger Syndrome (Autism Spectrum Disorder) and Long-Term Relationships. Jessica Kingsley. . Ο αριθμός βεβαίως των σχέσεων μπορεί να είναι μικρότερος, αλλά αυτές παραμένουν υπαρκτές!

9. Ο αυτισμός μπορεί να θεραπευτεί

Κατά καιρούς κυκλοφορούν διάφορες ανυπόστατες ειδήσεις και αναλύσεις σχετικά με «θεραπείες» για τον αυτισμό, οι οποίες περιλαμβάνουν από φαρμακοθεραπείες με περίεργα και «εναλλακτικά» σκευάσματα έως και συμπεριφορικές ή θρησκευτικές θεραπείες. Το θετικό είναι ότι η συγκεκριμένη παρανόηση δεν κυκλοφορεί ακόμη ευρέως στο ελληνικό διαδίκτυο, αλλά ο κίνδυνος να διαβάσει κανείς κάτι τέτοιο και να το πιστέψει συνεχίζει να υπάρχει. Οι έως τώρα έρευνες γύρω από τον αυτισμό έχουν καταφέρει να συλλέξουν στοιχεία για το βιολογικό και νευρολογικό υπόβαθρο της διαταραχής, αλλά δεν έφτασαν σε σημείο να αναπτύξουν κάποια θεραπευτική προσέγγιση. Αυτό το οποίο όμως γίνεται στην δουλειά που κάνει ένα αυτιστικό άτομο με τους ειδικούς ψυχικής υγείας συνήθως σχετίζεται με την ανάπτυξη στρατηγικών για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της διαταραχής και την ανάπτυξη πολύπλευρων δεξιοτήτων, ώστε το άτομο να έχει μια όσο το δυνατόν πιο ομαλή μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή και να μπορέσει να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις προκλήσεις της καθημερινότητάς του [11]Reichow, B. (2011). Evidence-based practices and treatments for children with autism. New York: Springer Science Business Media, LLC. .

10. Ο αυτισμός υπάρχει μόνο κατά τις τελευταίες δεκαετίες, άρα είτε είναι μια ψεύτικη διαταραχή, είτε οφείλεται σε κάτι που κάνουμε τα τελευταία χρόνια (βλ. εμβολιασμός)

Ο αυτισμός περιεγράφηκε ως νευρολογική-συμπεριφορική διαταραχή για πρώτη φορά από τον Leo Kranner το 1943. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο αυτισμός δεν προϋπήρχε. Όπως υπήρχαν και ασθένειες πολύ πριν καταγραφούν και μελετηθούν, έτσι και ο αυτισμός προϋπήρχε της πρώτης επιστημονικής του καταγραφής. Για την ακρίβεια, ήδη από τον Μεσαίωνα υπήρχαν πολλές καταγραφές συμπεριφορών ατόμων που κατά πάσα πιθανότητα είχαν αυτισμό. Επομένως ο αυτισμός μπορεί να είναι καινούργιο αντικείμενο μελέτης για την επιστημονική κοινότητα, αλλά υπήρχε ανέκαθεν στις ανθρώπινες κοινωνίες, οι οποίες άλλες φορές τον αγνοούσαν και άλλες ανέπτυσσαν εχθρική στάση απέναντί του.

Το κείμενο προσφέρεται με άδεια ""Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές". Μπορείτε να αντιγράψετε και να μοιραστείτε το κείμενο δίχως να το αλλάξετε και αποκλειστικά για μη εμπορική χρήση, μόνο εφόσον αναφέρετε τον συντάκτη και την πηγή. Για οποιαδήποτε άλλη χρήση και άρση των περιορισμών απαιτείται η γραπτή άδεια του συντάκτη.

Δημήτρης Αγοραστός

Πηγές / Διαβάστε περισσότερα

Πηγές / Διαβάστε περισσότερα
1 Nixon, J. (2013). The Autism Spectrum in the 21st Century Exploring Psychology, Biology and Practice20131Roth, Ilona, with C. Barson, R. Hoekstra, G. Pasco, T. Whatson. The Autism Spectrum in the 21st Century Exploring Psychology, Biology and Practice . London: Jessica Kingsley 2010. , ISBN: 978‐1‐84905‐087‐6. Tizard Learning Disability Review Tizard Learning Disability Rev, 18(1), 50-51.
2 Randolph-Gips, M., & Srinivasan, P. (2012). Modeling autism: A systems biology approach. J Clin Bioinformatics Journal of Clinical Bioinformatics, 2(1), 17
3 Gillberg, C., & Coleman, M. (2000). The biology of the autistic syndromes. London: Mac Keith Press.
4 Schopler, E. (n.d.). Treatment for Autism. The Research Basis for Autism Intervention, 9-24.
5 Taylor, L. E., Swerdfeger, A. L., & Eslick, G. D. (2014). Vaccines are not associated with autism: An evidence-based meta-analysis of case-control and cohort studies. Vaccine, 32(29), 3623-3629.
6 Reber, M. (2012). The autism spectrum: Scientific foundations and treatment. Cambridge: Cambridge University Press.
7 Farley, M. A., Mcmahon, W. M., Fombonne, E., Jenson, W. R., Miller, J., Gardner, M., . . . Coon, H. (2009). Twenty-year outcome for individuals with autism and average or near-average cognitive abilities. Autism Res Autism Research, 2(2), 109-118.
8 Koning, C., & Magill-Evans, J. (2001). Social and Language Skills in Adolescent Boys with Asperger Syndrome. Autism, 5(1), 23-36.
9 Gutstein, S. E., & Sheely, R. K. (2002). Relationship development intervention with young children: Social and emotional development activities for Asperger syndrome, autism, PDD and NDL. London: Jessica Kingsley.
10 Willey, L. H., & Stanford, A. (2014). Asperger Syndrome (Autism Spectrum Disorder) and Long-Term Relationships. Jessica Kingsley.
11 Reichow, B. (2011). Evidence-based practices and treatments for children with autism. New York: Springer Science Business Media, LLC.

Δημήτρης Αγοραστός

Ψυχολόγος και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Σχολική Ψυχολογία (ΑΠΘ) και στις Νευροσυμπεριφορικές Επιστήμες (University of Tuebingen). Ασχολείται με την ανάπτυξη ψυχοεκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και εφήβους, καθώς και με την αξιολόγησή τους στα πλαίσια εντοπισμού και αντιμετώπισης μαθησιακών και ψυχοσυναισθηματικών δυσκολιών. Επιπλέον, μέσα από τις δομές και τις υπηρεσίες στις οποίες εργάζεται, παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη γονέων και παιδιών.Έχει εμπειρία παροχής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.

Μπορεί επίσης να σας αρέσει...